Sistematik kelimesi, Antik Yunan kökenli olan ve organizmaların sistematik düzenlenmesi anlamına gelen Latince sistema kelimesinden türetilmiştir. Sistematik, hem geçmişteki hem de günümüzdeki canlı formlarının çeşitliliğinin ve zaman içinde canlılar arasındaki ilişkilerin incelenmesidir.
İlişkiler
evrimsel ağaçlar (filogenetik ağaçlar, filogeniler) olarak görselleştirilir. Filogenilerin
iki bileşeni vardır:
·
Dallanma düzeni (grup ilişkilerini gösterir,
kladogramlarda grafiksel olarak gösterilir).
·
Dal uzunluğu (evrim miktarını gösterir).
Türlerin
ve daha yüksek taksonların filogenetik ağaçları, özelliklerin evrimini (örneğin
anatomik veya moleküler özellikler) ve organizmaların dağılımını (biyocoğrafya)
incelemek için kullanılır. Başka bir deyişle sistematik, Yer üzerindeki yaşamın
evrimsel tarihini anlamak için kullanılır.
Dallar
ve Uygulamalar
Biyolojik
sistematik çalışmasında araştırmacılar, farklı organizmalar arasındaki
ilişkileri daha iyi anlamak için farklı dalları kullanırlar. Bu dallar günümüz
sistematiğinin uygulamalarını ve kullanımlarını belirlemek için kullanılır.
Biyolojik
sistematik, türleri üç spesifik dal kullanarak sınıflandırır.
·
Sayısal sistematik veya biyometri, hayvanları
tanımlamak ve sınıflandırmak için biyolojik istatistikleri kullanır.
·
Biyokimyasal sistematik, hayvanları, hücrenin
canlı kısmını oluşturan çekirdek, organeller ve sitoplazma gibi materyallerin
analizine dayanarak sınıflandırır ve tanımlar.
·
Deneysel sistematik, hayvanları bir türü
oluşturan evrimsel birimlere ve bunların evrimdeki önemine göre tanımlar ve
sınıflandırır. Mutasyonlar, genetik farklılık ve hibridizasyon gibi faktörlerin
tümü evrimsel birimler olarak kabul edilir.
Araştırmacılar,
belirli dallarla günümüz sistematiğinin uygulamalarını ve kullanımlarını
belirleyebilirler. Bu uygulamaların kapsamı, kısaca:
·
Organizmaların çeşitliliğini ve soyu tükenmiş ve
mevcut canlılar arasındaki farkı incelemek (biyologlar birçok farklı diyagram
ve ‘ağaç’-kladogramlar, filogenetik ağaçlar, filogeniler vb.- oluşturarak iyi
anlaşılmış ilişkilere odaklanır).
·
Organizmaların bilimsel adlarını, tür
tanımlarını ve genel bakışları, taksonomik düzenleri ve evrimsel ve organizma
geçmişlerini sınıflandırmak.
·
Gezegenin ve organizmalarının biyolojik
çeşitliliğini açıklamak, sistematik çalışma korumayı araştırmak.
·
Doğal dünyayı yönlendirmek ve kontrol etmek; 'biyolojik
kontrol' uygulamalarını, doğal yakalayıcıları ve bozuklukları incelemek.
https://en.wikipedia.org/wiki/Systematics
27
Ağustos 2024
GERİ (biyoloji)
