Bir restriksiyon (kısıtlama) enzimi, kısıtlama endonükleaz, REase, ENase veya restrictaz, DNA'yı, kısıtlama bölgeleri olarak bilinen moleküller içindeki belirli tanıma bölgelerinde veya yakınında parçalara bölen bir enzimdir. Kısıtlama enzimleri, daha geniş endonükleaz enzim grubunun bir sınıfıdır.
Kısıtlama
enzimleri, genellikle yapılarında ve DNA substratlarını tanıma bölgelerinde
kesip kesmedikleri veya tanıma ve bölünme bölgelerinin birbirinden ayrı olup
olmadıkları bakımından farklılık gösteren beş türe ayrılır. DNA'yı kesmek için,
tüm kısıtlama enzimleri, DNA çift sarmalının her bir şeker-fosfat omurgasından
(yani her bir iplikçiğinden) bir kez olmak üzere iki kesi yapar.
Bu
enzimler bakteri ve arkelerde bulunur, istilacı virüslere karşı bir savunma mekanizması
sağlar. Bir prokaryotun içindeki kısıtlama enzimleri, kısıtlama sindirimi adı
verilen bir süreçte yabancı DNA'yı seçici olarak keser; bu arada konakçı DNA,
prokaryotik DNA'yı değiştiren ve bölünmeyi engelleyen bir modifikasyon enzimi
(bir metiltransferaz) tarafından korunur. Bu iki süreç birlikte kısıtlama
modifikasyon sistemini oluşturur.
250'den
fazla farklı özelliği temsil eden 3600'den fazla kısıtlama endonükleazı
bilinmektedir. Bunlardan 3000'den fazlası ayrıntılı olarak incelenmiştir ve
bunların 800'den fazlası ticari olarak mevcuttur. Bu enzimler laboratuvarlarda
DNA modifikasyonu için rutin olarak kullanılır ve moleküler klonlamada hayati
bir araçtır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Restriction_enzyme
15
Temmuz 2024
GERİ (biyoloji)
