R-Parite (R-parity)

R-parite partikül fiziğinde bir kavramdır. Minimal Süpersimetrik Standart Modelde (MSSM), baryon numarası ve lepton numarası artık teorideki tüm yeniden düzenlenebilir kaplinler (bağlantılar, eşleşmeler) tarafından korunmamaktadır. Baryon sayısı (B) ve lepton sayısının (L) korunması çok hassas test edildiğinden, bu bağlantıların deneysel verilerle çelişmemesi için çok küçük olması gerekir. R-parite, bu kaplinleri yasaklayan ve Minimal Süpersimetrik Standart Model (MSSM) alanlarına etki eden Z₂ simetrisidir. Veya, MSSM Langranjiyeninde baryon sayısı (B) ve lepton sayısı (L) korunumunu bozan terimlerden kurtulmak için yeni bir simetri tanımlanmıştır. Bunun için MSSM içinde R-parite adı verilen kesikli bir simetri vardır. Buna göre;

P_R = (-1)^{3B + L - 2s}  veya,

P_R = (-1)^{3(B – L) + 2s}

s: spin kuantum sayısı, B: baryon sayısı, L: lepton sayısıdır.

Tüm Standart Model partiküllerinin R-paritesi (+1), süpersimetrik partiküllerin ise (−1) dir.

R-paritesi korunurken, en hafif süpersimetrik partikül (LSP) bozunmaz. Bu en hafif partikül (eğer varsa), genellikle karanlık madde olarak adlandırılan evrenin gözlenen eksik kütlesini açıklayabilir. Bu partikülün 100 GeV/c² - 1 TeV/c² kütleye sahip olduğu, nötral olduğu ve sadece zayıf etkileşimler ve gravitasyonal etkileşimler ile etkileştiği varsayılmaktadır. Genel olarak zayıf etkileşen masif partikül (WIMP) olarak adlandırılır.

Tipik olarak MSSM'nin karanlık madde adayı, nötralino olarak adlandırılan elektrozayıf gauginos ve Higgsinoslar karışımıdır. MSSM'nin genişletilmesinde, bir sneutrinonun karanlık madde adayı olması mümkündür. Başka bir olasılık, sadece gravitasyonal etkileşimler yoluyla etkileşen ve katı R-paritesi gerektirmeyen gravitino'dur. Farklı etkilere ve ilkelere sahip farklı parite biçimleri olduğuna dikkat edilmelidir, bir paritenyi başka bir parite ile karıştırmamak gerekir.

Süpersimetride R-paritesi ihlalinde, genellikle bir nötralino olan en hafif süpereş (LSP), bir veya iki tane yüklü lepton ile yukarı (up) kuarklara bozunabilir

https://en.wikipedia.org/wiki/R-parity

16 Mart 2020

GERİ standart model; teoriler birleşecek mi??)