Psikoloji (psychology)

Psikoloji zihin ve davranışın incelenmesidir. Konusu, insanların ve insan olmayan canlıların davranışlarını, hem bilinçli hem de bilinçsiz fenomenleri ve düşünceler, duygular ve güdüler gibi zihinsel süreçleri içerir. Psikoloji, doğa bilimleri ile sosyal bilimler arasındaki sınırları aşan, geniş kapsamlı bir akademik disiplindir.

·         Biyolojik psikologlar, disiplini sinir bilimine bağlayarak beynin ortaya çıkan özelliklerini anlamaya çalışırlar.

·         Sosyal bilimciler olarak psikologlar bireylerin ve grupların davranışlarını anlamayı amaçlar.

Disiplinde yer alan profesyonel bir uygulayıcıya veya araştırmacıya psikolog denir. Bazı psikologlar davranışsal veya bilişsel bilimciler olarak da sınıflandırılabilir. Bazı psikologlar zihinsel işlevlerin bireysel ve toplumsal davranışlardaki rolünü anlamaya çalışırlar. Diğerleri bilişsel işlevler ve davranışların altında yatan fizyolojik ve nörobiyolojik süreçleri araştırır.

Psikologlar algı, biliş, dikkat, duygu, zeka, öznel deneyimler, motivasyon, beyin işleyişi ve kişilik üzerine araştırmalara katılır. Psikologların ilgi alanları kişilerarası ilişkiler, psikolojik dayanıklılık, aile dayanıklılığı ve sosyal psikolojinin diğer konularına kadar uzanır. Ayrıca bilinçdışı zihni de dikkate alırlar. Araştırma psikologları, psikososyal değişkenler arasındaki nedensel ve korelasyonel ilişkileri ortaya çıkarmak için ampirik yöntemler kullanır. Klinik ve danışmanlık psikologları (hepsi olmasa da bazıları) sembolik yorumlara güvenirler.

Psikolojik bilgi sıklıkla ruh sağlığı sorunlarının değerlendirilmesi ve tedavisinde uygulanırken, aynı zamanda insan faaliyetinin çeşitli alanlarındaki sorunların anlaşılmasına ve çözülmesine de yöneliktir. Pek çok açıdan psikoloji sonuçta topluma fayda sağlamayı amaçlar. Psikologların çalışma ortamlarıoldukça çeşitlidir:

·         Pek çok psikolog, klinik, danışmanlık veya okul ortamlarında psikoterapi uygulayarak bir tür terapötik rol üstlenir.

·         Diğer psikologlar zihinsel süreçler ve davranışlarla ilgili çok çeşitli konularda bilimsel araştırmalar yürütür; akademik ortamlarda (örneğin üniversiteler, tıp fakülteleri veya hastaneler) çalışırlar.

·         Başka bir grup psikolog endüstriyel ve organizasyonel ortamlarda istihdam edilir.

·         Bazıları ise insan gelişimi, yaşlanma, spor, sağlık, adli tıp, eğitim ve medya alanlarında çalışmalar yapar.


(a) Biyopsikososyal model (https://psychology.arizona.edu/health-minor), (b) psikolojide istatistik; psikolojik çalışma sırasında toplanan verilerin analizi ve yorumlanmasında matematiksel ve istatistiksel tekniklerin kullanılmasıdır (https://www.lingayasvidyapeeth.edu.in/statistics-in-psychology/)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Psychology

28 Şubat 2024

 

GERİ (sosyalbilimler anasayfa)