Bir yörüngenin proper (uygun) yörünge elementleri veya proper elementleri, uzaydaki bir objenin astronomik olarak uzun bir zaman ölçeğinde pratik olarak değişmeden kalan hareket sabitleridir. Terim genellikle üç miktarı tanımlamak için kullanılır:
· Proper yarı-ana eksen (ap)
·
Proper eksentrisite (ep)
·
Proper
eğim (ip)
Proper elementler, yarı-ana (semi-major)
eksen, eksentrisite ve eğim gibi, belirli bir zamanda veya çağda gözlemlenen oskülatör
Kepler yörünge orbital elementleri ile tezat oluşturabilir.
Bu oskülatör elementler, gezegenlerden
veya diğer gövdelerden kaynaklanan bozulmalar ve presesyon (örneğin, günberi
devinimi) gibi etkiler nedeniyle yarı-periyodik ve (prensipte) öngörülebilir
bir şekilde değişir. Solar Sistemde bu tür değişiklikler genellikle binlerce
yıllık zaman dilimlerinde meydana gelirken, proper elementlerde en az on
milyonlarca yıl boyunca pratik olarak sabit kalır.
Astronomide ve özellikle astrodinamikte,
zamanın belirli bir anında uzaydaki bir objenin oskülatör yörüngesi,
pertürbasyonlar olmasaydı merkezi gövdesinin etrafında sahip olacağı
gravitasyonal Kepler yörüngesidir. Yani, mevcut yörünge durum vektörleriyle
(konum ve hız) çakışan yörüngedir.
Çoğu gövde için, oskülatör elementleriı,
presesyon ve pertürbasyon etkileri nispeten küçük olduğundan, proper
elementlere nispeten yakındır. Asteroit kuşağındaki asteroitlerin %99'undan
fazlası için, farklar;
· Yarı-ana eksen (a) için < 0,02 AU
·
Eksentrisite (e) için < 0,1
·
Eğim (i) için < 20
Bununla birlikte bu fark kesinliğin önemli
olduğu herhangi bir amaç için göz ardı edilemez.
Asteroid Ceres’in (26 Kasım 2005
döneminde), oskülatör yörünge elementleri:
a: 2.765515 AU, e:
0.080015, i: 10.58680 iken,
proper orbital elementleri:
ap:
2.767096 AU, ep: 0.116198, ip: 9.64740 dir.
Bu küçük-fark kuralının dikkate değer bir
istisnası, Jüpiter ile güçlü yörünge rezonansı içinde olan Kirkwood
boşluklarında yeralan asteroitlerdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Proper_orbital_elements
14 Şubat 2022
GERİ (makaleler)
