Politik ekonomi, ekonomik sistemleri (örneğin piyasalar ve ulusal ekonomiler) ve bunların politik sistemler (örneğin hukuk, kurumlar ve hükümet) tarafından yönetilmesini inceleyen siyaset bilimi ve ekonominin bir dalıdır.
Disiplin
içinde yaygın olarak incelenen olgular, işgücü piyasaları ve finansal piyasalar
gibi sistemlerin yanı sıra büyüme, dağıtım, eşitsizlik ve ticaret gibi olgular
ve bunların kurumlar, yasalar ve hükümet politikaları tarafından nasıl şekillendirildiğidir.
16.
yüzyılda ortaya çıkan bu bilim, modern ekonomi disiplininin öncüsüdür. Modern
haliyle politik ekonomi, hem siyaset biliminden hem de modern ekonomiden ve teorilerden
yararlanan disiplinlerarası bir alan olarak kabul edilir.
Politik
ekonomi, devletlerin servetinin yönetimini araştıran teorik çalışmalarla birlikte
16. yüzyıl Batı ahlak felsefesinden doğmuştur; Yunanca politika sözcüğünü ifade
eden ‘politik’ ve Yunanca οἰκονομία sözcüğünü ifade eden ‘ekonomi’; ev
yönetimi.
Politik
ekonominin en eski çalışmaları genellikle İngiliz bilim adamları Adam Smith,
Thomas Malthus ve David Ricardo'ya atfedilir, ancak bunlardan önce François
Quesnay (1694-1774) ve Anne-Robert-Jacques Turgot (1727–1781) gibi Fransız
fizyokratların çalışmaları gelir..
19.
yüzyılın sonlarında, Alfred Marshall'ın 1890'da önemli bir ders kitabının yayınlanmasıyla
aynı zamana denk gelen matematiksel modellemenin yükselişiyle 'ekonomi' terimi
yavaş yavaş 'politik ekonomi' teriminin yerini almaya başladı.
Daha
önce, konuya uygulanan matematiksel yöntemlerin savunucusu William Stanley
Jevons, ekonominin kısa olmasını ve terimin 'bir bilimin tanınmış adı' haline
gelmesini umarak ekonomiyi savundu. Google Ngram Viewer'dan alınan bilgiler,
'ekonomi' teriminin kullanımının yaklaşık 1910 civarında 'politik ekonomi’yi gölgede
bırakmaya başladığını ve 1920'de disiplin için tercih edilen terim haline
geldiğini gösteriyor.
Ekonomistı
Clara Mattei'ye göre bu değişim, klasik liberalizmin doğal hukuk olduğu
konusunda artan fikir birliğinden kaynaklanıyordu; ve Birinci Dünya Savaşı
sırasında aksini gösteren kanıtlara rağmen ısrar etti. Bugün, 'ekonomi' terimi
genellikle ekonominin diğer politik ve sosyal değerlendirmelerin bulunmadığı
dar bir şekilde incelenmesine atıfta bulunurken, 'politik ekonomi' terimi
farklı ve rakip bir yaklaşımı temsil etmektedir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Political_economy
4 Nisan 2024
GERİ (sosyalbilimler anasayfa)
