ABD Ulusal Ortam Hava Kalitesi Standartları (NAAQS), duman, asit yağmuru ve diğer sağlık tehlikelerine neden olan altı kirleticinin atmosferik konsantrasyonuna ilişkin sınırları verir. Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı (EPA) tarafından Temiz Hava Yasası yetkisi altında kurulan NAAQS, ülke genelinde dış hava için uygulanmaktadır.
NAAQS'de limitleri belirlenen altı hava kirletici (CAP,
criteria air pollutants ): ozon (O3), atmosferik partikül madde (PM2.5/PM10),
kurşun (Pb), karbon monoksit (CO), sülfür oksitler (SOx) ve nitrojen
oksitlerdir (NOx). Bunlar genellikle sanayi, madencilik, ulaşım, elektrik
üretimi ve tarım sektörlerindeki birçok kaynaktan yayılmaktadır. Çoğu durumda
bunlar fosil yakıtların yanması veya endüstriyel süreçlerin ürünleridir.
Tehlikeli Hava Kirleticilerine ilişkin Ulusal Emisyon
Standartları diğer birçok kimyasal maddeyi kapsar ve EPA'nın mümkün olduğunu
belirlediği ulaşılabilir maksimum azaltım miktarını gerektirir.
Açıklamalar
1.
Yer seviyesinde ozon (O3):
Troposferik ozon olarak da bilinen, yüzey seviyesinde bulunan ozon da Temiz
Hava Kanunu kapsamında NAAQS tarafından düzenlenmektedir. Ozonun ilk olarak
1950'lerde üzümlere zarar verdiği tespit edildi.
2.
Atmosferik partikülat madde: PM10,
kaba partiküller: 2.5 μm ila 10 μm arası boyutta, PM2.5, ince
partiküller: 2.5 μm veya daha küçük boyutta.
3.
Kurşun (Pb): 1970'lerin ortalarında kurşun,
NAAQS düzenlemesini gerektiren bir kriter hava kirletici olarak listelendi.
4.
Karbon monoksit (CO): EPA, karbon monoksit için
ilk NAAQS'yi 1971'de belirledi.
5.
Kükürt oksitler (SOx): SOx,
oldukça reaktif bir gaz grubu olan kükürt oksitlerini ifade eder. EPA ilk
olarak 1971'de birincil ve ikincil standartları belirledi.
6.
Nitrojen oksitler (NOx): EPA ilk
olarak 1971'de nitrojen oksitler için birincil ve ikincil standartları
belirledi. Bunların arasında nitrik oksit (NO), nitröz oksit (N2O)
ve nitrojen dioksit (NO2) yer alıyor; bunların tümü NAAQS.
Standartlar: Standartlar 40 CFR 50'de (Code of Federal Regulations) listelenmiştir.
Birincil standartlar,
çocuklar, yaşlılar ve solunum yolu hastalıklarından muzdarip kişiler gibi
hassas gruplar da dahil olmak üzere, yeterli güvenlik payı ile insan sağlığını
korumak üzere tasarlanmıştır.
İkincil standartlar,
kamu refahını, mülke verilen zararı, ulaşım tehlikelerini, ekonomik değerleri
ve kişisel konfor ve refahı bir kirleticinin bilinen veya beklenen olumsuz etkilerinden
korumak için tasarlanmıştır.
Belirli bir standardı
karşılayan bir bölge, o standarda yönelik 'başarı alanı', aksi takdirde
'başarısız alan' olarak bilinir.
Standartların 'en son
bilimsel bilgileri doğru bir şekilde yansıtması' gerekir ve her beş yılda bir,
'EPA yöneticisi tarafından atanan yedi üyeden' oluşan Temiz Hava Bilimsel
Danışma Komitesi (CASAC) tarafından gözden geçirilir.
https://en.wikipedia.org/wiki/National_Ambient_Air_Quality_Standards
13 Ekim 2024
GERİ (doğal kaynaklar)
