Organ Sistemi (organ system)

Biyolojik sistem, biyolojik olarak ilgili birçok varlığı birbirine bağlayan karmaşık bir ağdır. Biyolojik organizasyon çeşitli ölçekleri kapsar ve sistemin ne olduğuna bağlı olarak farklı yapılara göre belirlenir. Makro ölçekte biyolojik sistemlerin örnekleri organizma popülasyonlarıdır. Memelilerde ve diğer hayvanlarda organ ve doku ölçeğinde örnekler arasında dolaşım sistemi, solunum sistemi ve sinir sistemi yer alır. Mikrodan nanoskobik ölçeğe kadar biyolojik sistemlerin örnekleri hücreler, organeller, makromoleküler kompleksler ve düzenleyici yollardır. Biyolojik bir sistem, canlı bir organizma gibi canlı bir sistemle karıştırılmamalıdır.

Özel organ ve doku sistemleri insan anatomisinde geniş çapta incelenmiş olup, birçok hayvanda da mevcuttur.

·         Solunum sistemi: solunum için kullanılan organlar, yutak, gırtlak, bronşlar, akciğerler ve diyaframdır.

·         Sindirim sistemi: tükürük bezleri, yemek borusu, mide, karaciğer, safra kesesi, pankreas, bağırsaklar, rektum ve anüs ile besinlerin sindirimi ve işlenmesidir.

·         Kardiyovasküler sistem (kalp ve dolaşım sistemi): kanı vücuda ve akciğerlere kalp, kan ve kan damarlarıyla pompalar ve kanalize eder.

·         Üriner sistem: sıvı dengesi, elektrolit dengesi ve idrarın atılımında rol oynayan böbrekler, üreterler, mesane ve idrar yoludur.

·         Örtü sistemi: cilt, saç, yağ ve tırnaklardır.

·         İskelet sistemi: kemikler, kıkırdak, bağlar ve tendonlarla yapısal destek ve koruma sistemleridir.

·         İçsalgı sistemi: hipotalamus, hipofiz bezi, epifiz gövdesi veya epifiz bezi, tiroid, paratiroid ve adrenaller, yani adrenal bezler gibi endokrin bezleri tarafından üretilen hormonları kullanarak vücut içindeki iletişimi sağlar.

·         Dış salgı sistemi: ter bezleri, mukoza bezleri, gözyaşı bezleri ve meme bezleri gibi dış salgı bezleri tarafından yağlama ve koruma dahil olmak üzere çeşitli işlevleri yapar.

·         Lenfatik sistem: dokular ve kan dolaşımı arasında lenf transferinde rol oynayan yapılar; lenf ve düğümleri ve damarları içerir. Lenfatik sistem, bağışıklık tepkileri ve antikorların gelişimini içeren işlevleri kapsar.

o    Bağışıklık sistemi: organizmayı yabancı cisimlerden korur.

·         Sinir sistemi: beyin, omurilik, çevresel sinir sistemi ve duyu organları ile bilginin toplanması, iletilmesi ve işlenmesini sağlar

o    Duyusal sistemler: görsel sistem, işitsel sistem, koku alma sistemi, tat alma sistemi, somatosensoriyel sistem, vestibüler sistem.

·         Kas sistemi: çevrenin manipülasyonuna izin verir, hareket sağlar, duruşu korur ve ısı üretir. İskelet kaslarını, düz kasları ve kalp kasını içerir.

·         Üreme sistemi: yumurtalıklar, fallop tüpleri, rahim, vajina, meme bezleri, testisler, vas deferens, seminal kesecikler ve prostat gibi cinsiyet organları.


(a) Solunum sistemi (Wiki), (b) İdrar sistemi (Wiki), (c) pulmoner devre (Wiki).

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Biological_system#Organ_and_tissue_systems

21 Nisan 2024

 

GERİ (biyoloji)