Ökaryot (eukaryote)

Ökaryotlar, hücreleri membran-çevrili (zarla-çevrili) bir çekirdeğe sahip organizmalar olan ökarya veya ökaryota'nın alanını oluşturur. Tüm hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve birçok tek hücreli organizma ökaryottur. İki prokaryot grubunun yanı sıra büyük bir yaşam formu grubunu oluştururlar, bakteriler ve arkeler. Ökaryotlar organizmaların küçük bir azınlığını temsil eder, ancak genel olarak çok daha büyük boyutları göz önüne alındığında, kolektif küresel biyokütleleri prokaryotlarınkinden çok daha büyüktür.

Ökaryotlar görünüşte asgard arkeasında ortaya çıkmış olup, heimdallarchaeia ile yakından ilişkilidirler. Bu, arkeler arasında ökaryotların da yer aldığı, yaşamın yalnızca iki alanının, bakterilerin ve arkelerin var olduğu anlamına gelir. Ökaryotlar ilk olarak paleoproterozoik dönemde, muhtemelen kamçılı hücreler olarak ortaya çıktı. Önde gelen evrim teorisi, mitokondriyi oluşturan anaerobik bir asgard arkeanı ile aerobik bir proteobakteri arasındaki simbiyogenezle yaratıldıkları yönündedir. Bir siyanobakteri ile ikinci bir simbiyogenez bölümü, kloroplastlı bitkileri yarattı.

Ökaryotik hücreler, çekirdek, endoplazmik retikulum ve golgi aparatı gibi zara-bağlı organelleri içerir. Ökaryotlar tek hücreli veya çok hücreli olabilir. Tek hücreli ökaryotlara bazen protistler denir. Ökaryotlar hem mitoz yoluyla aseksüel olarak hem de mayoz ve gamet füzyonu (döllenme) yoluyla cinsel olarak çoğalabilirler.


(a) Ökaryotik hücreler hacim olarak prokaryotik hücrelerden yaklaşık 10 000 kat daha büyüktür ve mambran-bağlı organeller içerir, (b) tipik bir prokaryotik bakteri hücresinin diagramı


(a) Mitokondriler, ökaryotlarda evrenseldir, kendi DNA'larıyla bir şekilde prokaryotik hücrelere benzer, (b) ana alt grupları ve her grubun temsili üyelerinin küçük resim diyagramlarını gösteren ökaryot ağacı (2023’te güncellenmiştir)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Eukaryote

24 Mayıs 2024

 

GERİ (biyoloji)