Nüfus Dinamikleri (population dynamics)

Nüfus dinamiği, nüfusların büyüklüğünü ve yaş kompozisyonunu dinamik sistemler olarak modellemek ve incelemek için kullanılan matematik türüdür.

Nüfus (popülasyon) ekolojisi, tür popülasyonlarının dinamiklerini ve bu popülasyonların doğum ve ölüm oranları ve gibi çevre ile nasıl etkileşime girdiğini ele alan bir ekoloji alt alanıdır.

Disiplin, koruma biyolojisinde, özellikle de bir türün belirli bir habitat parçasında varlığını sürdürmesinin uzun vadeli olasılığını tahmin etmeyi mümkün kılan popülasyon yaşayabilirliği analizinin geliştirilmesinde önemlidir.

Popülasyon ekolojisi biyolojinin bir alt alanı olmasına rağmen, popülasyon dinamiği alanında çalışan matematikçiler ve istatistikçiler için ilginç problemler sunmaktadır.

Nüfus dinamikleri, matematiksel biyolojideki başka bir aktif araştırma alanıyla örtüşmektedir: matematiksel epidemiyoloji, popülasyonları etkileyen bulaşıcı hastalıkların incelenmesi. Çeşitli viral yayılma modelleri önerilmiş ve analiz edilmiştir ve bu modeller sağlık politikası kararlarına uygulanabilecek önemli sonuçlar sağlamaktadır.

(a) Çevresel geri bildirim döngüsü: 1: Nüfus dinamikleri, bireylerin doğurganlık, hayatta kalma, bireysel büyüme, göç oranı gibi demografik özelliklerine göre yönetilmektedir. 2: Bu bireysel özellikler kısmen çevrenin durumuna (yiyecek yoğunluğu, yırtıcı hayvanların bolluğu, sıcaklık vb.) bağlıdır. Çevrenin bireysel yaşam oranları ve yaşam öyküsü üzerindeki etkisine reaksiyon normu denir. 3: Bireyler kolektif olarak, örneğin kaynakların kullanılması yoluyla çevreyi etkiler (oysa tek bir bireyin çevre üzerinde sınırlı bir etkisi vardır). (researchgate)

(b) Nüfus artışı ile doğal kaynak yönetimi arasındaki bağlantıların kavramsallaştırılması. Politika tepkisinden elde edilen geri bildirimler, etkileri azaltan veya artıran eylemler aracılığıyla, göç ve göçün yanı sıra sosyal ve çevresel sonuçların büyüklüğünü de etkileyebilir. (researchgate)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Population_ecology
https://en.wikipedia.org/wiki/Population_dynamics

30 Haziran 2024

 

GERİ (biyoloji)