Bir monomer, polimerizasyon adı verilen bir işlemle büyük bir polimer zinciri veya üç boyutlu ağ oluşturmak üzere diğer monomer molekülleriyle birlikte reaksiyona girebilen bir moleküldür.
Sınıflandırma
Kimya,
monomerleri tipine göre ve oluşturdukları polimer türüne göre iki geniş grupta
sınıflandırır.
Monomeri tipine göre sınıflandırma:
·
doğal ve sentetik; örneğin glisin ve kaprolaktam
·
polar ve polar olmayan; örneğin vinil asetat ve
etilen
·
döngüsel ve doğrusal; örneğin etilen oksit ve
etilen glikol
Monomeri
oluşturduğu polimer türüne göre sınıflandırma:
·
kondensasyon polimerizasyonuna katılan
monomerler
·
katılma polimerizasyonuna katılan monomerler
Farklı
stokiyometri, her sınıfın kendi polimer formunu yaratmasına neden olur.
Bir
tür monomerin polimerizasyonu bir homopolimer verir. Pek çok polimer kopolimerdir,
yani iki farklı monomerden türetilmiştir. Kondensasyon polimerizasyonlarında
komonomerlerin oranı genellikle 1:1'dir. Örneğin, birçok naylonun oluşumu eşit
miktarda dikarboksilik asit ve diamin gerektirir. Katılma polimerizasyonlarda
komonomer içeriği genellikle sadece yüzde birkaçtır. Örneğin, küçük miktarlarda
1-okten monomeri etilen ile kopolimerize edilerek özel polietilen elde edilir.
Sentetik
monomerler
·
Etilen gazı (H2C=CH2)
polietilenin monomeridir.
·
Diğer değiştirilmiş bazı etilen türevleri:
o Teflon
üretiminde kullanılan tetrafloroetilen (F2C=CF2)
o PVC
üretiminde kullanılan vinil klorür (H2C=CHCl)
o Polistirene
üretiminde kullanılan stiren (C6H5CH=CH2)
·
Epoksit monomerleri, kendileriyle veya bir
yardımcı reaktifin eklenmesiyle epoksi oluşturmak üzere çapraz bağlanabilirler.
·
BPA polikarbonatın monomer öncüsüdür
·
Tereftalik asit, etilen glikol ile polietilen tereftalat
oluşturan bir komonomerdir.
·
Dimetilsilikon diklorür, hidrolizle polidimetilsiloksan
veren bir monomerdir.
·
Etil metakrilat, bir akrilik monomerdir.
Biyopolimerler:
‘Monomerik protein’ terimi aynı zamanda bir çoklu protein kompleksini oluşturan
proteinlerden birini tanımlamak için de kullanılabilir.
Doğal monomerler
Başlıca biyopolimerlerden bazıları:
·
Amino asitler: Proteinlerin monomerleri amino
asitlerdir.
·
Nükleotidler: Polinükleik asitler (DNA/RNA) için
monomerler, her biri bir pentoz şekeri, bir azotlu baz ve bir fosfat grubundan
oluşan nükleotitlerdir.
·
Glikoz ve ilgili şekerler: Karbonhidratlar için
monomerler monosakkaritlerdir.
·
İzopren: İzopren, çoğunlukla cis-1,4-poliizopren
ve aynı zamanda trans-1,4-polimer olmak üzere doğal bir kauçuk oluşturmak üzere
polimerize olan doğal bir monomerdir.
Polimerler;
Monomerler (monomers)
Anyonik
Polimerizasyon; Monomerler (monomers)
Katyonik
Polimerizasyon; Monomerler (monomers)
Radikal
Polimerizasyonu; Monomerler (monomers)
https://en.wikipedia.org/wiki/Monomer
3
mayıs 2024
GERİ (biyoloji)
