Mikroevrim (microevolution)

Mikroevrim, bir popülasyonda zamanla alel frekanslarında meydana gelen değişikliktir. Bu değişiklik dört farklı süreçten kaynaklanmaktadır: mutasyon, seçilim (doğal ve yapay), gen akışı ve genetik sürüklenme. Bu değişiklik, makroevrim olarak adlandırılan değişikliklerle karşılaştırıldığında nispeten kısa (evrimsel açıdan) bir sürede gerçekleşir.

Popülasyon genetiği, mikroevrim sürecinin incelenmesi için matematiksel yapıyı sağlayan biyolojinin bir dalıdır. Ekolojik genetik, vahşi doğada mikroevrimi gözlemlemekle ilgilenir. Tipik olarak, gözlemlenebilir evrim örnekleri mikroevrimin örnekleridir; örneğin antibiyotik direncine sahip bakteri türleri gibi. Mikroevrim, makroevrimin hammaddesini sağlar.

Makroevrim makroevrimden farkı

Makroevrim, mikroevrimdeki tür içi varyasyonun sınıflandırılmasının aksine, türler arası varyasyonun (tür seçimi) sıralanmasıyla yönlendirilir. Tür seçimi,

·         organizma düzeyindeki özelliklerin (toplu özellikler) türleşme ve yok olma oranlarını etkilediği etki-makroevrim ve,

·         tür düzeyindeki özelliklerin (örneğin coğrafi aralık) türleşme ve yok olma oranlarını etkilediği kesin tür seçimi olarak ortaya çıkabilir.

Makroevrim, evrimsel yenilikler üretmez, ancak bunların evrimleştikleri kuşaklar içindeki çoğalmasını belirler ve bu sürece, organizma dışı sınıflandırma faktörleri olarak tür düzeyindeki özellikleri ekler.

Mikroevrim nasıl çalışır?

Mikroevrim, aynı türdeki hayvanların akraba çiftleşmesiyle çalışır; günümüzde köpeklerde görülen bir örnektir. Köpekler kurtlardan türemiştir ve çok çeşitli ırklar arasında üreyebilirler. Bu, dünyanın her yerinde aynı türden olan hayvanlarda meydana gelir. Bunun mekanizmalarından bazıları doğal seçilim, genetik sürüklenme, rastgele olmayan çiftleşme, gen akışı ve mutasyonlardır. Mikro evrimle ilgilenen kaşif, HMS Beagle'da Galapagos ispinozlarını beş yıl boyunca inceleyen Charles Darwin'dir.


(a) Mikroevrim ve makroevrimin şematik görüntüleri (quizlet), (b) mikroevrim, bir tür içindeki değişiklikler olarak tanımlanabilir (jennifermatthews)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Microevolution

7 Haziran 2024

 

GERİ (biyoloji)