Iz-oyulmuş (track-etched) membran (TEM), ince kristalin
tabakalar, metal folyolar veya genellikle 5-25 mikron kalınlığında polimer
filmlerdir; bunların gözenek (por) sistemi, başlangıçtaki gözeneksiz
malzemelerin yüksek enerjili partiküllerle ışınlanması, sonra bu patiküllerin
latent (gizli) izlerinin geçtikleri yol boyunca belirli çaplarda gözeneklere
(porlar) dönüştürülmesine dayanır. (Shilton ve diğ., 1997).
Latent izler üreten partiküller arasında, hızlandırılmış
yüklü iyonlar, yükek-hızlı nano- ve mikropartiküllerin (veya ürünlerinin)
akışları, ve sinkrotron radyasyon demetieri sayılabilir. 5-10 m/s hızla akan
kolloidal partiküller, oyma (ethching) olmaksızın hemen gözenekler yapar.
Track-etched membranlar ve geleneksel membranlar arasındaki temel farklılıklar
gözeneklerin doğru geometrisi, membran yüzey alanı birimi başına gözenek
sayısının kontrol edilebilmesi ve dar gözenek boyut dağılımıdır. Bilimsel ve
pratik değeri olan track-etched membranların gözenek boyutları 1 nm’den
(yüksek-enerji partiküllerin primer iz kanalı) bikaç yüz nm’ye (track-etched
ultra ve mikro-membranlar) kadardır.
İz membranlar tıpta kulanılır; örneğin, ilaçların ve viral
süspansiyonların (aşılar) saflaştırılmasında, kan plazması (plazmaferez
tedavisi) elde edilmesinde ve gıda ve suyun bakteriyolojik kalite kontrolünde.
Ayrıca, hava ve sıvıları temizlemek için, örneğin temiz odalar oluşturmakta,
içme suyu arıtma sistemlerinde ve aynı zamanda substansların analitik kontrol
sistemlerinde kullanılırlar.
Bir iz membranın elektron mikrografı; (a)yüzey ve (b) çip
