Mekanik Felsefe (mechanical philosophy)

 Mekanik felsefe, evreni büyük ölçekli bir mekanizmaya (yani bir makineye) benzeten bir doğa felsefesi biçimidir. Mekanik felsefe erken modern Avrupa'nın bilimsel devrimiyle ilişkilidir. Evrensel mekanizmanın ilk açıklamalarından biri, Thomas Hobbes'un 1651'de yayınlanan Leviathan'ının açılış pasajlarında bulunur.

Bazı entelektüel tarihçiler ve eleştirel teorisyenler, erken dönem mekanik felsefesinin büyünün bozulmasına ve doğanın ruhlar veya melekler tarafından canlandırıldığı fikrinin reddedilmesine bağlı olduğunu ileri sürüyorlar. Ancak diğer akademisyenler, ilk mekanik filozofların yine de büyüye, Hıristiyanlığa ve maneviyata inandıklarını belirtmişlerdir.

·         Mekanizma ve determinizm: Bazı eski felsefeler, evrenin tamamen mekanik ilkelere, yani maddenin hareketine ve çarpışmasına indirgenebileceğini savunuyordu. Daha sonraki mekanistler, 17. yüzyıldaki bilimsel devrimin başarılarının, tüm olguların eninde sonunda ‘mekanik yasalar’la açıklanabileceğini gösterdiğine inanıyorlardı.

·         Gelişim: Mekanik felsefeyi geliştirmekle ilgilenen doğa filozofları, büyük ölçüde Fransız bir gruptu. Bunlar arasında Pierre Gassendi, Marin Mersenne ve René Descartes da vardı. Ayrıca İngiliz düşünürler Sir Kenelm Digby, Thomas Hobbes ve Walter Charleton ve Hollandalı doğa filozofu Isaac Beeckman sayılabilir.

o    Hobbes: Evrensel mekanizmanın ilk açıklamalarından biri Hobbes'un Leviathan (1651) kitabında ‘mekanik felsefenin temelini oluşturan eylemsizlik ilkesinde’ anlatılıyor.

o    Descartes: Descartes, gerçekliğin kökten farklı iki tür maddeden oluştuğunu savundu: bir yanda geniş kapsamlı madde, diğer yanda maddi olmayan akıl.

o    Beeckman: Isaac Beeckman'ın mekanik felsefe teorisi iki bileşenlidir: madde ve hareket.

o    Newton: Isaac Newton, gravite mesafesindeki eylemi tolere eden daha zayıf bir mekanizma kavramını başlattı.

o    de Laplace: Fransız mekanist ve determinist Pierre Simon de Laplace, mekanist tezin bazı sonuçlarını formüle etti:

·         Eleştiriler: Eleştirmenler, mekanik felsefenin geniş bir yelpazede yararlı gözlemsel ve ilkesel veriler içermesine rağmen dünyayı ve bileşenlerini yeterince açıklamadığını ve tanımlarında zayıflıklar olduğunu ileri sürüyor.


Mekanik felsefeyi geliştirmekle ilgilenen doğa filozoflarından bazıları

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Mechanism_(philosophy)#Mechanical_philosophy

27 Nisan 2024

 

GERİ (biyoloji)