Matematik ve sanat çeşitli şekillerde ilişkilidir. Matematiğin kendisi güzelliğin motive ettiği bir sanat olarak tanımlanmıştır. Matematik, müzik, dans, resim, mimari, heykel ve tekstil gibi sanatlarda da fark edilebilir. Ancak bu makale görsel sanatlarda matematiğe odaklanmıştır.
Matematik ve sanatın uzun bir tarihsel ilişkisi vardır.
Sanatçılar, Yunan heykeltıraş Polykleitos'un ideal çıplak erkek için
1:√2 oranına dayalı olduğu varsayılan oranları öngören Canon'unu yazdığı MÖ 4.
yüzyıldan beri matematiği kullanmışlardır.
·
Altın oranın antik sanat ve mimaride
kullanıldığına dair güvenilir kanıtlar olmaksızın ısrarcı popüler iddialar
ortaya atılmıştır.
·
İtalyan Rönesansı'nda Luca Pacioli, sanatta
altın oranın kullanımı üzerine Leonardo da Vinci'nin gravürleriyle resmedilen
De divina orantı (1509) adlı etkileyici eserini yazdı.
·
Bir başka İtalyan ressam olan Piero della
Francesca, Öklid'in perspektif konusundaki fikirlerini De Prospectiva Pingendi
gibi eserlerinde ve resimlerinde geliştirmiştir
·
Gravürcü Albrecht Dürer, Melencolia I adlı
eserinde matematiğe birçok göndermede bulunmuştur.
·
Modern zamanlarda, grafik sanatçısı M. C.
Escher, matematikçi H. S. M. Coxeter'in yardımıyla mozaikleme ve hiperbolik
geometriden yoğun bir şekilde yararlanırken, Theo van Doesburg ve Piet
Mondrian'ın önderlik ettiği De Stijl hareketi açıkça geometrik formları
benimsedi.
·
Matematik kilim kadar kapitone, örgü, kanaviçe,
tığ işi, nakış, dokuma, Türk ve diğer halıcılık gibi tekstil sanatlarına da
ilham kaynağı olmuştur.
·
İslam sanatında simetriler, İran girih ve Fas
zellige çini işçiliği, Babür jali delikli taş perdeler ve yaygın mukarnas
tonozları gibi çeşitli formlarda açıkça görülmektedir.
Matematik, doğrusal perspektif, simetri analizi gibi kavramsal
araçlarla, çokyüzlüler ve Möbius şeridi gibi matematiksel objelerle sanatı
doğrudan etkilemiştir. Magnus Wenninger, başlangıçta öğretim amaçlı model
olarak, renkli yıldız şekilli çokyüzlüler yaratıyor.
Yineleme ve mantıksal paradoks gibi matematiksel kavramları René
Magritte'nin resimlerinde ve M. C. Escher'in gravürlerinde görmek mümkündür.
Bilgisayar sanatı genellikle Mandelbrot kümesi dahil fraktallardan yararlanır
ve bazen hücresel otomatlar gibi diğer matematiksel nesneleri araştırır.
Tartışmalı bir şekilde, sanatçı David Hockney, Rönesans'tan itibaren
sanatçıların, sahnelerin kesin temsillerini çizmek için kamera lucida'dan
yararlandıklarını savundu; mimar Philip Steadman da benzer şekilde Vermeer'in
belirgin bir şekilde gözlemlediği resimlerinde karanlık odayı kullandığını
savundu.
Diğer ilişkiler arasında yeralan bazı konular:
·
Sanat eserlerinin X-ışını floresans
spektroskopisi ile algoritmik analizi
·
Java'nın farklı bölgelerindeki geleneksel
batiklerin farklı fraktal boyutlara sahip olduğunun bulunması
·
Matematik araştırmalarına, özellikle de sonunda
Girard Desargues'in projektif teorisine yol açan Filippo Brunelleschi'nin
perspektif teorisine yönelik uyaranlar
Sonuçta Pisagorcu müzikteki uyum kavramına dayanan ısrarcı görüş, her
şeyin ‘Sayı’ tarafından düzenlendiğini, Tanrı'nın dünyanın geometrisi olduğunu
ve bu nedenle dünya geometrisinin kutsal olduğunu savunur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Mathematics_and_art
18 Ocak 2024
GERİ (matematik anasayfa)
