M-teorisi (M-theory)

Sicim teoremi son gelişmeler ışığında membran (ince zar) teoremi (M-Kuramı) olarak anılmaktadır. Partiküllerin sicim değil, bir membran gibi olduğu ve farklı boyutlarda büzüştüğü düşünülmektedir.

Birçok fizikçi ispatlanabilir bir teori olmadığı için bu teoriyi benimsemez. Çünkü bahsedilen sicim membran partiküller ışığın en küçük dalga boyundan bile küçük olduğundan görüntülenmesi şimdilik olanaksızdır. Başka bir kanıt yolu da henüz bulunamamıştır.

Membran teoremine göre, membran partiküller farklı boyutlarda büzüşerek onuncu boyutu oluşturmaktadır. Membran partiküllerin farklı boyutlardaki her bir büzüşmesinden farklı evrenler oluşmak ve onuncu boyut bu olası evrenler ile bu evrenler arasındaki geçişleri de içermektedir.

Onbirinci boyutu ise, daha farklı membran partiküllerin titreşimleriyle meydana gelen ve adına evren diyemeyeceğimiz ‘slackenuc’lar oluşturmaktadır. Slackenuc, bilmediğimiz muhtemel diğer evrenlere verilen bir isim değil, tamamen farklı membran partiküllerin titreşimiyle oluşan, evren eşdeğerinde ve bazı öncü fizikçiler tarafından kabul edilen bir olgudur.

Farklı membran partiküllerin oluşturduğu slackenuclar arasındaki geçişler de ‘anerk’ adı verilen onikinci boyutu oluşturmakta ve anerkin muhtemel bütün olası-lıkları barındırdığı düşünülmektedir.

M-teorisi 5 adet sicim kuramını (tip I, tip IIa, tip IIb, HO, HE) ve süper kütle çekim kuramını birleştiren birleşik bir kuramdır. Doğa'nın doğru temel açıklaması yönünde bir adım olduğuna inanan birçok teorik fizikçi vardır (bunların arasında Stephen Hawking, Edward Witten, ve Juan Maldacena). Çünkü sicim teorisi kuantum alan teorisi ve genel görelilik için kombine bir açıklama sağlar, kuantum çekimin içinde, aralarında genel bakış açısı ile aynı fikirde holografik prensip ve karadelik termodinamiği gibi kavramları kabul eder.

Hawking'e göre özel olarak, M-teorisi tek başına evrenin tam bir teorisi için adaydır. Diğer fizikçiler aralarında Richard Feynman, Roger Penrose, ve Sheldon Lee Glashow, erişilebilir enerji ölçeklerinde yeni deneysel veriler olmadığı için sicim teorisini eleştirdiler; her şeyin bir teori olarak bir başarısızlık olduğunu söyleyenler de vardır.

1996 yılında Witten ve Hořava, iki on-boyutlu sınır bileşeni içeren özel bir uzay-zaman geometrisi üzerine çalıştı. Çalışmaları M-teorisinin matematiksel yapısına ışık tutuyor ve M-teorisini gerçek dünya fiziğine bağlamanın olası yollarını gösteriyordu.

 Beş süpersicim teorisi olan M-teori ve onbir-boyutlu sipergravite teorisi arasındaki ilişkinin şematik gösterimi


20 Mart 2020


GERİ (standart model; teoriler birleşecek mi??)
GERİ (gravitasyon ve görelilik)
GERİ (genel rölativiteye alternatifler)
GERİ (birleşik alan teorik ve kuantum-mekanik)
GERİ (sicim teoerisi)