Lehmann Süreksizliği (Lehmann discontinuity)

Lehman süreksizliği (üst manto, iç- dış çekirdek), yerkürenin içerisinde farklı ortamları ayıran süreksizliklerdendir; L-süreksizliği olarak da bilinir. Süreksizlikler yerküre içinde katmanları birbirinden ayıran sınırlar olduğu gibi taş veya kaya gibi daha küçük ölçekteki yapılarda da görülebilir.

Inge Lehmann, (1888 –1993), sismik dalga verilerini kullanarak, Dünya'nın iç çekirdeğini 1936'da keşfetmesi ile tanınan Danimarkalı sismologdur. İki sınır bölgesi veya süreksizliğe onun adı verilmiştir:

·         Lehmann süreksizliği (üst mantoda yeryüzünün altında), yaklaşık 200 km derinlikte meydana gelir.

·         Lehmann süreksizliği (iç ve dış çekirdeğin arasında), yaklaşık 5100 km derinlikte meydana gelir.

Lehmann süreksizliği (üst mantoda yeryüzünün altında)

Üst mantoda yeryüzünün altında gözlenebilen Lehmann süreksizliği Yerkürenin 190-250 km derinliğinde (ortalama 210 km) bulunur. Doğası ve Oluşumu hakkında çeşitli görüşler vardır: 220 km derinlikte P ve S dalga hızlarında ani bir artış gözlenmesine dayanır. Bazı araştırmacılara göre sismik anizotropi değişimiyle beraber gelen mekanik bir sınır tabakası olabilir, diğer bazı araştırmacılıara göre ise Astenosferin alt sınırında L-Süreksizliği olarak gözlemlenir.

Dünyadaki sismik S-dalgalarının, üç tektonik bölgede yüzeye yakın hızı: TNA = Tektonik Kuzey Amerika, SNA = Shield Kuzey Amerika, ATL = Kuzey Atlantik

Lehmann süreksizliği (iç ve dış çekirdeğin arasında)

İç ve dış çekirdekler arasındaki sınır Lehmann süreksizliği veya Lehmann-Bullen süreksizliği olarak adlandırılır.

Lehmann’ın 1929'da Yeni Zelanda'daki büyük bir depremden sonra toplanan sismograf verilerini inceleyerek başlattığı çalışmalar, daha yüksek genlikli sismik dalgalar topladığını ve deprem odağından uzaklaşan bazı dalgaların ‘bükülmüş’ olduğunu keşfetmesini sağladı. S (sekonder) ve P (primer) dalgaların da yeniden gözden geçirilip etkilerinin değerlendirilmesiyle üç kabuklu bir Dünya'nın içini (manto, dış çekirdekten ve iç çekirdekten oluşan) modelleyen ve sismik dalgaların her kabuktan farklı ancak sabit hızlarda gittiğini içeren bir makalede yayınladı.

Model, Dünya’nın çekirdeğini içeriyordu ancak aynı zamanda bir iç çekirdeğin varlığını da öne sürüyordu (1936). Araştırmaların ardından 5100 km derinlikte meydana gelen iç ve dış çekirdek arasındaki sınıra Lehmann süreksizliği denildi.

Dünya içinin şematik görünümü: 1. kıtasal kabuk, 2. denizel kabuk, 3. üst manto, 4. alt manto, 5. dış çekirdek, 6. iç çekirdek, A: Mohorovicic süreksizliği (kabuk – mantı sınırı), B: Wiechert-Gutenberg süreksizliği (çekirdek - manto sınırı, CMB), C: Lehman – Bullen süreksizliği (dış çekirdek - iç çekirdek sınırı)

https://en.ppt-online.org/448176

https://www.britannica.com/biography/Inge-Lehmann

9 Ekim 2019

GERİ (astrofizik)

GERİ (yerkürenin tabakaları ve süreksizlikler)

GERİ (süreksizlikler)