Merdiven Paradoksu (ladder paradox)

Merdiven paradoksu (veya ahır-direği paradoksu), özel görelilikte bir düşünce deneyidir. Deney, yere paralel, göreli hızda (ışık hızına yakın) yatay olarak hareket eden ve bu nedenle bir Lorentz uzunluk daralmasına (büzülmesine) uğrayan bir merdivenle alakalıdır.

Merdiven, normal (durgun) uzunluğundan daha kısa olan bir garajın veya ahırın açık ön ve arka kapılarından geçerken hayal edilir; merdiven hareketli değilse (sıkıştırlamıyorsa), içeriye sığamaz.

Sabit bir gözlemci için, hareketli merdiven geçerken daralma nedeniyle tamamen binanın içine sığabilir. Öte yandan, merdiven ile hareket eden bir gözlemcinin bakış açısından, merdiven daralmayacak ve Lorentz'in daha küçük bir uzunluğa kadar daraltılacağı binadır. Bu nedenle, merdiven geçerken binanın içine sığamaz. Bu, her iki gözlemcinin gerçekleri arasında belirgin bir tutarsızlık yaratır.

Bu görünür paradoks, mutlak eşzamanlılığın yanlış varsayımından kaynaklanmaktadır. Her iki ucu da garajın içinde aynı anda yapılabiliyorsa, merdivenin garaja sığdığı söylenir. Görelilikte eşzamanlılığın her bir gözlemciye göreceli olduğu düşünüldüğünde paradoks çözülür, bu da garajın içindeki merdivenin her birine göre cevabını verir. 


Sol: Normal (durgun) boyutlarında garaj ve merdivenin görünüm, orta: normal boyutunda garaj ve sıkıştırılarak boyu kısaltılmış merdiven, sağ: normal boyutunda merdiven ve daraltılmış garaj boyu

 

Minkowski diagramları; sol: merdiven paradoksu, orta: merdivenin aynı anda garaj çerçevesinde tüm uzunluğu boyunca durdurulduğu durumu, sağ: merdivenin garajın arka duvarına çarparak durdurulduğu durumu

 
https://en.wikipedia.org/wiki/Ladder_paradox

22 Eylül 2020

 

GERİ (özel görelilik kuramı
GERİ (gravitasyon ve görelilik)