Kimyasal analizde kromatografi, bir karışımın bileşenlerine ayrılması için kullanılan bir laboratuvar tekniğidir.
Karışım, üzerine, sabit faz adı verilen bir malzemenin sabitlendiği
bir sistemden (bir sütun, bir kılcal boru, bir plaka veya bir tabaka) geçen
mobil faz adı verilen bir sıvı çözücü (gaz veya sıvı) içinde çözülür. Karışımın
farklı bileşenleri sabit faz için farklı yakınlıklara sahip olma eğiliminde
olduklarından ve yüzey alanlarıyla etkileşimlerine bağlı olarak farklı
uzunluklarda tutulduklarından, bileşenler hareketli akışkanda farklı hızlarda
hareket ederek ayrılmalarını sağlar
Ayırma, hareketli (mobil) ve sabit fazlar arasındaki diferansiyel
bölümlemeye dayanır. Bir bileşik bölme katsayısındaki ince farklılıklar, sabit
fazda diferansiyel tutulmaya neden olur ve ayrımı etkiler.
Kromatografi
preparatif veya analitik olabilir. Preparatif kromatografinin amacı, bir
karışımın bileşenlerini daha sonra kullanılmak üzere ayırmaktır, bu nedenle bir
saflaştırma şeklidir. Bu süreç, üretim şekli nedeniyle daha yüksek maliyetler gerektirir.
Analitik kromatografi normal olarak daha az miktarda malzeme ile yapılır ve bir
karışımdaki analitlerin nispi oranlarını belirlemek veya ölçmek içindir. Bu iki
tür birbirini dışlamaz.
Hareketli
fazın fiziksel durumuna göre teknikler
Gaz
kromatografisi: Gaz kromatografisi (GC) (bazen gaz-sıvı kromatografisi (GLC)
olarak da bilinir), hareketli fazın bir gaz olduğu bir ayırma tekniğidir. Gaz
kromatografik ayırma her zaman tipik olarak ‘dolgulu’ veya ‘kılcal’ bir sütunda
gerçekleştirilir.
Sıvı
kromatografisi: Sıvı kromatografisi (LC), hareketli fazın sıvı olduğu bir
ayırma tekniğidir. Bir sütunda veya bir düzlemde gerçekleştirilebilir.
Genellikle çok küçük paket parçacıkları ve nispeten yüksek basınç kullanan
günümüzün sıvı kromatografisine, ‘yüksek performanslı sıvı kromatografisi (HPLC)’
adı verilir.
Süperkritik
akışkan kromatografisi: Süperkritik akışkan kromatografisi (SFC), hareketli faz
olarak süperkritik bir akışkanın (karbondioksit gibi) kullanıldığı bir normal
faz kromatografisi şeklidir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Chromatography
13
Temmuz 2024
GERİ (biyoloji)
