Kozmoloji (cosmology)

Kozmoloji, Big Bang'den bugüne ve geleceğe kadar evrenin kökeni, evrimi ve kaderi ile ilgili çalışmaları kapsayan bir astronomi dalıdır. Fiziksel kozmoloji, evrenin kökenini, büyük ölçekli yapıları ve dinamiklerini, nihai kaderi ile bu alanları yöneten bilim yasalarının ele alındığı bilimsel çalışmaları kapsar.

Teorik astrofizikçi David N. Spergel, kozmolojiyi ‘tarihsel bilim’ olarak tanımlamıştır; çünkü uzaya baktığımızda, ışığın hızının sınırlı doğası nedeniyle zamanda geriye bakarız.

Fiziksel kozmoloji, gökbilimciler ve fizikçiler gibi bilim adamları, fizik filozofları ve uzay ve zaman filozofları gibi filozoflar tarafından incelenir. Felsefe ile paylaşılan bu kapsam nedeniyle, fiziksel kozmolojideki teoriler hem bilimsel hem de bilimsel olmayan önermeleri içerebilir ve test edilemeyen varsayımlara bağlı olabilir.

Çağdaş kozmoloji ile kastedilen büyük oranda fiziksel kozmolojidir. Matematik ve fizik bilimleri yardımıyla teorilerin ispatı yapılır ve astronomik keşiflerle desteklenir. Evrenin içinde yer alan bütün gök cisimleri, gök adalar, yıldızlar, kara delikler, gezegenler, uydular, bunların oluşumları, birbirleriyle olan ilişkilerinin kuramsal olarak incelenmesi bu bilim dalı içine girer.

Kozmoloji astronomiden farklıdır, çünkü kozmoloji Evren ile bir bütün olarak ilgilenir; astronomi ise bireysel göksel nesnelerle ilgilenir. Modern fiziksel kozmolojiye, gözlemsel astronomi ve partikül fiziğini bir araya getirmeye çalışan Big Bang teorisi hakimdir. Daha spesifik olarak ele alınırsa modern fiziksel kozmoloji, Big Bang'in Lambda-CDM modeli olarak bilinen karanlık madde ve karanlık enerji ile standart ölçülebilirliğidir.




https://en.wikipedia.org/wiki/Cosmology

15 Nisan 2020


GERİ (fizik)
GERİ (modern fizik)
GERİ (erwin schrödinger)
GERİ (fizik anasayfa)