Kerojen (kerogen)

Kerojen, tortul kayaçlarda bulunan katı ve çözünmeyen organik maddelerdir. Jeolojik süreçlerle sıkıştırılmış ve ısıtılmış ölü bitkiler, algler ve diğer mikroorganizmalar dahil olmak üzere çeşitli organik malzemelerden oluşur. Toplamda kerojenin 1016 ton karbon içerdiği tahmin edilmektedir.

·         Belirli bir kaya oluşumunda bulunan kerojen türü, orijinal olarak mevcut olan organik malzemenin türüne bağlıdır.

·         Kerojen kökenlerine göre sınıflandırılabilir; gölsel (örn. alg), denizel (örn. planktonik) ve karasal (örn. polen ve sporlar).

·         Kerojenin türü, maruz kaldığı ısı ve basınca ve jeolojik süreçlerin devam ettiği süreye de bağlıdır.

·         Sonuç olarak kerojen, petrol ve gaz gibi hidrokarbonların oluşumu için öncü olarak hizmet eden tortul kayaçlarda bulunan karmaşık bir organik bileşik karışımıdır.

Kısaca kerojen, milyonlarca yıl boyunca gömülüp yüksek sıcaklık ve basınca maruz kalmış, çeşitli kimyasal tepkime ve dönüşümlere neden olmuş fosilleşmiş organik maddelerdir.

Kararsız kerojen, genellikle sıvı hidrokarbonlar (yani, yağ) oluşturmak için parçalanır; dayanıklı kerojen, esas olarak gaz halindeki hidrokarbonlar oluşturmak için parçalanır; inert kerojen, hidrokarbon üretmez, ancak grafit oluşturur.

Van Krevelen diyagramı, kerojeni ‘türlere’ göre sınıflandırmanın bir yöntemidir; burada kerojenler, hidrojenin karbona ve oksijenin karbona oranları karşılaştırıldığında farklı gruplar oluşturur.


Kerojen çevrimi (sol), van Krevelen diagram (sağ)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Kerogen

7 Mayıs 2023

 

GERİ (makaleler-2)