Kara kuğu teorisi veya kara kuğu olayları teorisi bir metafordur; sürpriz olarak gelen, büyük bir etkiye sahip olan ve çoğu zaman uygunsuz bir şekilde rasyonelleştirilen bir olayı, geriye dönük bir fayda ile açıklar. Terim, varsayılan kara kuğuların var olmadığı eski bir söyleme dayanıyor; onlarla ilk olarak Avrupa’da karşılaşılmasından sonra yeniden yorumlanan bir deyiştir.
Teori, Nassim Nicholas Taleb tarafından aşağıdaki konuları
açıklamak için geliştirilmiştir:
·
Tarihte, bilimde, finansta ve teknolojide normal
beklentilerin ötesinde, yüksek profilli, tahmin edilmesi zor ve nadir olayların
orantısız rolü.
·
Sonuç olarak ortaya çıkan nadir olayların
olasılığının bilimsel yöntemler kullanılarak hesaplanamaması (küçük
olasılıkların doğası gereği).
·
İnsanların hem bireysel hem de toplu olarak
belirsizliği ve nadir görülen bir olayın tarihsel olaylardaki büyük rolünü
görmesine engel olan psikolojik önyargılar.
Taleb'in kara kuğu teorisi, yalnızca büyük büyüklükler ve
sonuçları olan beklenmedik olayları ve bunların tarihteki baskın rollerini ifade
eder. Aşırı uç değerler olarak kabul edilen bu tür olaylar, toplu olarak normal
olaylardan çok daha büyük roller oynar. Daha teknik olarak, ‘Silent Risk’ adlı
bilimsel monografide Taleb, kara kuğu probleminin matematiksel olarak ‘yozlaşmış
meta-olasılığın kullanımından kaynaklandığı’nı söyler.
https://en.wikipedia.org/wiki/Black_swan_theory
28 Eylül 2021
GERİ
(bilim çalışmaları)
GERİ (bilim ve teknoloji çalışmaları)
