Kanun (law)

Hukuk, davranışı düzenlemek için sosyal veya devlet kurumları tarafından oluşturulan ve uygulanabilir bir kurallar bütünüdür,kesin tanımı uzun süredir devam eden bir tartışma konusudur. Çeşitli şekillerde bir bilim ve adalet sanatı olarak tanımlanmıştır. Devletin uyguladığı yasalar, bir grup yasama organı veya tek bir yasa koyucu tarafından yapılabilir ve bu da tüzüklerle sonuçlanır; kararnameler ve düzenlemeler yoluyla yürütme tarafından; veya genellikle genel hukuk yargı alanlarında emsal yoluyla hakimler tarafından belirlenir.

Özel kişiler, anlaşmazlıkları standart mahkeme davalarına alternatif çözüm yollarını benimseyen tahkim anlaşmaları da dahil olmak üzere yasal olarak bağlayıcı sözleşmeler oluşturabilir. Yasaların oluşturulması, yazılı veya zımni bir anayasadan ve burada kodlanan haklardan etkilenebilir. Yasa siyaseti, ekonomiyi, tarihi ve toplumu çeşitli şekillerde şekillendirir ve aynı zamanda insanlar arasındaki ilişkilerin aracısı olarak hizmet eder.

Hukuk sistemleri, karşılaştırmalı hukukta analiz edilen farklılıklarla, yargı bölgeleri arasında farklılık gösterir. Medeni hukuk yargı alanlarında, bir yasama organı veya başka bir merkezi organ kanunu düzenler ve pekiştirir. Genel hukuk sistemlerinde, hakimler emsal yoluyla bağlayıcı içtihatlar oluşturabilirler, ancak zaman zaman bu durum bir yüksek mahkeme veya yasama organı tarafından bozulabilir. Tarihsel olarak dini hukuk laik meseleleri etkilemiştir, 21. yüzyıl itibarıyla bazı dini topluluklarda hâlâ kullanılmaktadır. İslami prensiplere dayanan şeriat hukuku, aralarında İran ve Suudi Arabistan'ın da bulunduğu birçok ülkede temel hukuk sistemi olarak kullanılıyor.

Hukukun kapsamı iki alana ayrılabilir:

·         Kamu hukuku; anayasa hukuku, idare hukuku ve ceza hukuku dahil olmak üzere hükümeti ve toplumu ilgilendirir

·         Özel hukuk; sözleşmeler, mülkiyet, haksız fiil, kusur ve ticaret hukuku gibi alanlarda taraflar arasındaki hukuki uyuşmazlıklarla ilgilenmektedir.

Bu ayrım medeni hukuk ülkelerinde, özellikle de ayrı bir idari mahkeme sistemine sahip olan ülkelerde daha güçlüdür; aksine, kamu-özel hukuk ayrımı, ortak hukuk alanlarında daha az belirgindir.

Hukuk, yasal tarih, felsefe, ekonomik analiz ve sosyolojiye yönelik bilimsel bir araştırma kaynağı sağlar. Hukuk aynı zamanda eşitlik, adalet ve adaletle ilgili önemli ve karmaşık konuları da gündeme getirir.


Medeni hukuk, genel hukuk, dini, geleneksel ve karma hukuk sistemlerini gösteren, dünya çapındaki yasal sistemlerin renk kodlu haritası. Genel hukuk sistemleri pembe renkte, medeni hukuk sistemleri ise mavi/turkuaz renktedir.

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Law

12 Şubat 2024

 

GERİ (sosyalbilimler anasayfa)