Kalın disk, Samanyolu dahil tüm disk galaksilerin yaklaşık 2/3'ünün yapısal bileşenlerinden biridir. İlk olarak ‘edge-on’ galaksilerde (görüş hattına göre yüksek açılardan görülen disk galaksiler) keşfedildi. Kısa bir süre sonra, Gilmore & Reid'in 1983 tarihli makalesinde, Samanyolundaki, ince disk ve halodan farklı benzersiz bir galaktik yapı olarak önerildi.
Kalın diskin, galaktik düzlemin üzerinde 1 ve 5 kiloparsek (3.3 ve 16.3
kly) arasındaki stellar sayı yoğunluğunda olması ve solar civarında bulunması nedeniyle
sadece eski yıldızlardan oluşması gerekiyor. Yıldız kimyası ve yıldız
kinematiği (yıldızların bileşimi ve hareketi) incelemerinin de onu ince diskten
ayırdığı söylenir.
İnce diskle karşılaştırıldığında kalın disk yıldızlar, tipik olarak
önemli ölçüde daha düşük metal seviyelerine, yani hidrojen ve helyum dışındaki
elementlere sahiptir.
Kalın disk, bir galaksinin bileşimi için erken kinematik ve kimyasal
kanıt kaynağıdır ve bu nedenle galaksi oluşumunu anlamak için çok önemli bir
bileşen olarak kabul edilir.
Güneş'ten daha uzak mesafelerdeki gözlemlerin
elde edilmesiyle, daha yakın zamanlarda Samanyolu kalın diskin tüm galaktik
yarıçaplarda aynı kimyasal ve yaş bileşimine sahip olmadığı ortaya çıktı. Bunun
yerine, solar yarıçapı içinde metal bakımından fakir olduğu, ancak onun dışında
metalce daha fazla zengin olduğu bulundu. Ek olarak, son gözlemler, kalın disk
yıldızların ortalama stellar yaşının, iç diskten dış diske doğru hareket
ettikçe hızla azaldığını ortaya koydu.
https://en.wikipedia.org/wiki/Thick_disk
4 Mayıs 2022
GERİ
(galaksiler)
GERİ
(ekstrasolar bedenler)
GERİ (bileşik
objeler)
GERİ (astronomik
obje)