James Clerk Maxwell; Işık Hızı, 1865 (speed of light)


1860 yılında, King's College Londra, UK'da İskoç fizikçi James Clerk Maxwell, Michael Faraday'ın deneysel fikirlerini matematiksel forma dönüştürerek elektrik ve magnetizma alanlarında önemli ilerlemeler kaydetmeye başladı.

1865 tarihli ‘Elektromagnetik alanın dinamik teorisi’ adlı makalesiyle bir dizi çalışma yayınlandı. Makalede Maxwell, elektrik alanın (E) ve magnetik alanın (B) her uzamsal bileşeni için üç tane olmak üzere altı dalga denklemi ve ayrıca bir dizi 20 kısmi diferansiyel denklem türetmiştir (bunlar, 1884'te Oliver Heaviside'a kadar bize tanıdık olan vektör hesabında henüz yer almamışlardı).

James Clerk Maxwell
(1831 – 1879)



Maxwell, “ışığın, elektrik ve magnetik olayların nedeni olan aynı ortamın enine dalgalanmalarından oluştuğu çıkarımından zar zor kaçınabileceği" sonucuna vardı - yani ışığın bir elektromagnetik dalga olduğunu öngörmüştü.

Maxwell'in türetği dalga (faz) hızı, v:

v = 1 / (μεv)1/2

μ: ortamın geçirgenliği, ε: ortamın permittivitesidir.

(permittivite, bir termodinamik bir hal fonksiyonudur; uygulanan alanın frekansına, büyüklüğüne ve yönüne bağlı olabilir.)

Maxwell hava için μ geçirgenliği 1 olarak aldı ve yüklü bir kapasitör deneyinde saptanmış olan ε değerini kullanarak ışığın havadaki hızının 310 740 000 m/s olduğunu hesapladı. Bunu, Hippolyte Fizeau'nun 314 858 000 m/s'lik ve Jean Léon Foucault'nun 298 000 000 m/s'lik ölçülen değerleriyle karşılaştırdı; ışığın bir elektromagnetik dalga olduğu çıkarımının doğru olduğu sonucuna vardı.


Jüpiter tarafından Io tutulması kullanılarak ışık hızının ölçülmesi (Io: Jüpiterin ay’ı)

  

https://physicsworld.com/a/the-10-greatest-predictions-in-physics/
https://en.wikipedia.org/wiki/Speed_of_light

6 Ocak 2022

 

GERİ (10 öngörü)