İstatistik, verilerin toplanması, düzenlenmesi, analizi, yorumlanması ve sunulmasıyla ilgilenen disiplindir. İstatistiğin bilimsel, endüstriyel veya sosyal bir soruna uygulanmasında, istatistiksel bir popülasyonla veya üzerinde çalışılacak istatistiksel bir modelle başlamak gelenekseldir. Popülasyonlar, 'bir ülkede yaşayan tüm insanlar' veya 'bir kristali oluşturan her atom' gibi farklı insan veya obje grupları olabilir. İstatistik, anketlerin ve deneylerin tasarımı açısından veri toplamanın planlanması da dahil olmak üzere, verilerin her yönüyle ilgilenir.
Nüfus sayımı verileri toplanamadığında istatistikçiler özel deney
tasarımları ve anket örnekleri geliştirerek veri toplarlar. Temsili örnekleme,
çıkarımların ve sonuçların örneklemden bir bütün olarak popülasyona makul
şekilde genişletilebilmesini sağlar. Deneysel bir çalışma, incelenen sistemin
ölçümlerinin alınmasını, sistemin değiştirilmesini ve daha sonra,
manipülasyonun ölçüm değerlerini değiştirip değiştirmediğini belirlemek için
aynı prosedürü kullanarak ek ölçümler almayı içerir. Bunun aksine, gözlemsel
bir çalışma deneysel manipülasyonu içermez.
Veri analizinde iki ana istatistiksel yöntem kullanılır:
·
Ortalama veya standart sapma gibi indeksleri
kullanarak bir numuneden elde edilen verileri özetleyen tanımlayıcı
istatistikler,
·
Rastgele varyasyona tabi olan verilerden
sonuçlar çıkaran çıkarımsal istatistikler (örneğin, gözlemsel hatalar,
örnekleme varyasyonu).
Tanımlayıcı istatistikler, çoğunlukla bir dağılımın (örneklem veya
popülasyon) iki grup özelliğiyle ilgilidir: merkezi eğilim (veya konum),
dağılımın merkezi veya tipik değerini karakterize etmeye çalışırken, dağılım
(veya değişkenlik), dağılım (veya değişkenlik) üyelerinin ne ölçüde belirlendiğini
karakterize eder, dağıtımı merkezinden ve birbirinden ayrılır. Matematiksel
istatistiklere ilişkin çıkarımlar, rastgele olayların analiziyle ilgilenen
olasılık teorisi çerçevesinde yapılır.
Standart bir istatistiksel prosedür, iki istatistiksel veri seti veya
bir veri seti ile idealleştirilmiş bir modelden alınan sentetik veriler arasındaki
ilişkinin test edilmesine yol açan verilerin toplanmasını içerir.
İstatistiksel ölçüm süreçleri, ürettikleri veriler açısından hataya
açıktır. Bu hataların çoğu rastgele (gürültü) veya sistematik (önyargı) olarak
sınıflandırılır, ancak başka türde hatalar da (örneğin, bir analistin yanlış
birimleri rapor etmesi gibi gaflar) meydana gelebilir. Eksik verilerin varlığı
veya sansür, taraflı tahminlere yol açabili. Bubu sorunları çözmek için özel
teknikler geliştirilmiştir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Statistics
26 Ocak 2024
GERİ (matematik anasayfa)
