İçtihat, hukuk teorisi ve felsefesidir. Öncelikle hukukun ne olduğu ve ne olması gerektiğiyle ilgilenir. Bu, kişilerin ve sosyal ilişkilerin hukuki açıdan nasıl anlaşıldığına ve hukuktaki değerlere ilişkin soruları içerir. İçtihat bilimi sayılan çalışmalar çoğunlukla felsefi olmakla birlikte sosyoloji, tarih, siyaset, ekonomi gibi diğer disiplinlere ait çalışmaları da kapsamaktadır.
Modern
içtihat 18. yüzyılda başladı ve doğal hukukun, medeni hukukun ve uluslar
hukukunun ilk ilkelerine dayanıyordu. Genel içtihat, hem bilim adamlarının cevaplamaya
çalıştığı soru türüne hem de bu soruların en iyi nasıl cevaplanacağına ilişkin
içtihat teorilerine veya düşünce okullarına göre kategorilere ayrılabilir.
Genel
içtihatla ilgilenen çağdaş hukuk felsefesi, hukukun ve yasal sistemlerin içsel
sorunlarını ve içinde bulunduğu daha geniş siyasi ve sosyal bağlamla ilişkili
bir sosyal kurum olarak hukukun sorunlarını ele alır.
Antik
doğal hukuk, yasama yöneticilerinin gücünün rasyonel objektif sınırlarının
olduğu fikridir. Hukukun temellerine akıl aracılığıyla ulaşılabilir ve insan
yasaları, sahip oldukları gücü bu doğa yasalarından alırlar.
Analitik
içtihat, doğal hukukun, hukukun ne olduğu ve ne olması gerektiği konusunda
kaynaşmasını reddeder. Yasal sistemlerinin çeşitli yönlerine atıfta bulunulurken
tarafsız bir bakış açısı ve tanımlayıcı bir dilin kullanılması benimsenmiştir.
Hukuki pozitivizm gibi içtihat teorilerini kapsar, hukuk ile ahlak arasında
zorunlu bir bağlantı olmadığını ve hukukun gücünün temel sosyal gerçeklerden
geldiğini savunur; ve gerçek dünyadaki hukuk uygulamasının hukukun ne olduğunu
belirlediğini, yasa koyucuların, hukukçuların ve yargıçların onunla
yaptıklarından dolayı yasanın gücüne sahip olduğunu savunan 'yasal gerçekçilik'.
Halk
hukuku kavramlarının içeriğini sosyal bilim yöntemlerini kullanarak araştırmayı
amaçlayan deneysel içtihatın aksine, hem doğal hukukun hem de analitik içtihatın
geleneksel yöntemi felsefi analizdir.
Normatif
içtihat, 'değerlendirici' hukuk teorileriyle ilgilidir. Hukukun hedefinin veya
amacının ne olduğu veya hangi ahlaki veya politik teorilerin hukuka temel sağladığıyla
ilgilenir. Sadece 'Hukuk nedir?' sorusunu ele almakla kalmıyor, aynı zamanda
hukukun doğru fonksiyonunun ne olması gerektiğini, ne tür eylemlerin hukuki
yaptırımlara tabi olması gerektiğini ve ne tür cezalara izin verilmesi gerektiğini
belirlemeye çalışıyor.
https://en.wikipedia.org/wiki/Jurisprudence
12 Şubat 2024
GERİ (sosyalbilimler anasayfa)
