İç hava kalitesi (IAQ), binalar ve yapılar içindeki hava kalitesidir. İç hava kirliliğinden kaynaklanan kötü iç hava kalitesinin bina sakinlerinin sağlığını, konforunu ve refahını etkilediği bilinmektedir. Ayrıca hasta bina sendromu, solunum sorunları, üretkenliğin azalması ve okullarda öğrenmenin bozulmasıyla da ilişkilendirilmiştir.
İç mekan havasını
kirleten yaygın maddeler, tütün dumanı, kapalı mekanda yanmadan kaynaklanan
hava kirleticiler, radon, küfler ve diğer alerjenler, karbon monoksit, uçucu organik
bileşikler, lejyonella ve diğer bakteriler, asbest lifleri, karbondioksit, ozon
ve partiküllerdir.
Kaynak kontrolü,
filtreleme ve kirletici maddeleri seyreltmek için havalandırma kullanımı, iç
mekan hava kalitesini iyileştirmenin başlıca yöntemleridir. Havalandırma, iyi
iç mekan hava kalitesini korumanın ayrılmaz bir bileşeni olmasına rağmen, tek
başına tatmin edici olmayabilir. Dış mekan kirliliğinin iç mekan hava
kalitesini bozacağı senaryolarda filtreleme gibi diğer arıtma cihazları da
gerekli olabilir.
IAQ, hava örneklerinin
toplanması, insanların kirleticilere maruziyetinin izlenmesi, bina yüzeylerinin
analizi ve binaların içindeki hava akışının bilgisayarla modellenmesi yoluyla
değerlendirilir. IAQ, iç mekan yaşamının fiziksel ve psikolojik yönleri
(örneğin aydınlatma, görsel kalite, akustik ve termal konfor) üzerinde etkiye
sahip diğer faktörlerle birlikte iç mekan çevre kalitesinin (IEQ) bir
parçasıdır.
İç mekan hava kirliliği
gelişmekte olan ülkelerde önemli bir sağlık tehlikesidir ve bu kapsamda
genellikle 'evsel hava kirliliği' olarak anılır. Çoğunlukla, uygun havalandırmanın
olmadığı kapalı ortamlarda odun, odun kömürü, tezek ve ürün artığı formundaki
biyokütle yakıtının yakılmasıyla pişirme ve ısıtma yöntemleriyle ilgilidir.
Başta kadın ve çocuklar
olmak üzere milyonlarca insan ciddi sağlık riskleriyle karşı karşıyadır.
Gelişmekte olan ülkelerde toplamda yaklaşık üç milyar insan bu sorundan etkileniyor.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), yemek pişirmeye bağlı iç mekan hava kirliliğinin
yılda 3.8 milyon ölüme neden olduğunu tahmin ediyor. Küresel Hastalık Yükü
araştırması, 2017'deki ölüm sayısının 1.6 milyon olduğunu tahmin ediyor.
https://en.wikipedia.org/wiki/Indoor_air_quality
15 Kasım 2024
GERİ (doğal kaynaklar)
