Hücre döngüsü veya hücre-bölünme döngüsü, bir hücrede meydana gelen ve onun iki yavru hücreye bölünmesine neden olan olaylar dizisidir. Bu olaylar, hücre DNA'sının (DNA replikasyonu) ve bazı organellerinin çoğalmasını ve ardından hücre bölünmesi adı verilen bir işlemle sitoplazmasının, kromozomlarının ve diğer bileşenlerinin iki yavru hücreye bölünmesini içerir.
Hayvan,
bitki, mantar ve protist hücreleri de dahil olmak üzere ökaryotik hücrelerde (bir
hücre çekirdeğine sahip), hücre döngüsü iki ana aşamaya ayrılır: interfaz ve
sitokinezi de içeren M fazındaki mitoz. Ara faz sırasında hücre büyür, mitoz
için gerekli besinleri biriktirir ve DNA'sını ve bazı organellerini çoğaltır. M
fazı sırasında kopyalanan kromozomlar, organeller ve sitoplazma iki yeni yavru
hücreye ayrılır. Hücresel bileşenlerin ve bölünmenin uygun şekilde
kopyalanmasını sağlamak için, döngünün her önemli adımından sonra, hücrenin bir
sonraki aşamaya ilerleyip ilerleyemeyeceğini belirleyen, hücre döngüsü kontrol
noktaları olarak bilinen kontrol mekanizmaları vardır
Çekirdeği
olmayan prokaryot, bakteri ve arke hücrelerinde hücre döngüsü B, C ve D
dönemlerine ayrılır. B periyodu hücre bölünmesinin sonundan DNA replikasyonunun
başlangıcına kadar uzanır. DNA replikasyonu C periyodunda gerçekleşir. D
periyodu, DNA replikasyonunun sonu ile bakteri hücresinin iki yavru hücreye
bölünmesi arasındaki aşamayı ifade eder.
Tek
hücreli organizmalarda, tek bir hücre bölünme döngüsü, organizmanın kendini
nasıl çoğalttığıdır. Bitkiler ve hayvanlar gibi çok hücreli organizmalarda, bir
dizi hücre bölünme döngüsü, organizmanın tek hücreli döllenmiş bir yumurtadan olgun
bir organizmaya nasıl geliştiği ve aynı zamanda saçın, cildin, kan hücrelerinin
ve bazı iç organların yenilendiği ve iyileştirildiği bir süreçtir.
Hücre
bölünmesinden sonra, yavru hücrelerin her biri yeni bir hücre döngüsünün fazlar
arası (interfaz) aşamasına başlar. İnterfazın çeşitli aşamaları genellikle
morfolojik olarak ayırt edilemese de, hücre döngüsünün her aşaması, hücreyi
hücre bölünmesinin başlaması için hazırlayan ayrı bir dizi özel biyokimyasal
işleme sahiptir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Cell_cycle
24
Mayıs 2024
GERİ (biyoloji)
