Standart Model Higgs alanı nedeniyle, doğal simetri
kırılmaları yoluyla oluşan partikül kütlelerinin varlığını ileri sürer. Standart
Model içerisinde Higgs kütlesi, sanal kütlerinin varlığından dolayı çok büyük
kuantum düzeltmelerine girer. Bu düzeltmeler Higgs’in kütlesinden çok daha
büyüktür. Bu durum, Standart Model’deki Higgs’in yalın kütle değişkenini
neredeyse tüm kuantum düzeltmelerini hükümsüz kılacak şekilde ayarlanması
gerektiği anlamına gelir. Bu ince ayarlar birçok kuramsal fizikçi tarafından
anormal görülmüştür.
Princeton fizikçilerinden Raffaele Tito D’Agnolo, ‘Hiyerarşi problemi, partikül
fiziğindeki en derin sorulardan biri ve neredeyse bilinen tüm çözümleri,
evrenin farklı bir görünüşüne karşılık geliyor. Doğru yanıtı belirlemek hem
kavramsal bir bilmeceyi çözmüş olacak, hem de partikül fiziği hakkındaki düşüncemizi
değiştirecek’, diyor.
Hiyerarşi problemine süpersimetri ve ek boyutlar gibi
çözümler önerilmiştir. Fizikçilerin ‘N-doğallık’ (N-naturalness) adını verdiği
yeni bir öneriye göre: çözümün tek dayanağı yeni partiküller değildir. Doğallık
problemi, kısaca çok büyük kütlelerle çok küçük kütlelerin neden ve nasıl bir
arada bulunabildiği ile ilgilidir. N-doğallığın temel düşüncesi, Standart Model’in N tane (çok sayıda)
kopyası olduğudur; büyük N sayısı, teknik doğallık problemini çözüyor. Yeni
önerilen çözüm, süpersimetri ve ek boyutlar ile bazı ortak özelliklere sahiptir.
Fakat benzersiz yanlarından biri, çözümün merkezinde yeni partiküllerin değil,
kozmolojik dinamiklerin olmasıdır.
Hiyerarşi sorununu çözmenin olası yolları nelerdir? Çoğu
araştırmacının düşündüğü iki ana yön vardır: Süpersimetri ve kompozite/ekstra boyutlar.
Higgs için Hiyerarşi sorunu kuantum modelidir; (a) klasik olarak Higgs
bir kütleye sahiptir, (b) sorun, sanal partiküllerin döngülerini içeren
katkılardan kaynaklanır
29 Aralık 2019
GERİ (partikül
fiziği standart model)
GERİ
(standart modelin açıklayamadığı sorular)
