Higgs Bozonu Fiziği (Higgs boson physics)

Doğanın en ilginç gizemlerinden ikisi elektrozayıf simetri kırılması (EWSB) ve temel partikül kütlesinin kökenidir.

Standart modelde (SM), zayıf ve elektromagnetik kuvvetler, çok yüksek enerjide aynı kuvvete sahiptir ve alanların farklı konfigürasyonlarında geyç (ölçüm) değişmezliğini korumak için partiküllerin kütlesiz olması gerekir. Geyç değişmezliği (gauge invariance), doğayı tanımlayan herhangi bir kuantum alan teorisinin gerekli bir bileşenidir, aksi halde fiziksel olarak ölçülebilir niceliklerin (örneğin, yüksek enerjide iki W bozonun saçılma olasılığı) hesaplanan değerleri sonsuz olabilir.

Elektromagnetik kuvvetin zayıf kuvvetten çok daha güçlü olduğu gözlemlenerek bilindiğinden, elektrozayıf simetrinin kırılmış bir simetri olduğu söylenebilir. Temel partiküllerin çoğunun kütlesi olduğu da bilinmektedir; bunların içinde zayıf kuvvet taşıyıcılar (W ve Z) da bulunur; W protondan 83, Z ise 90 kat daha ağırdır.

Elektrozayıf simetri kütlesiz alanların ‘Higgs alanı’ ile etkileşimi sonucu kendiliğinden kırıldığında partikül kütleleri ortaya çıkar.

Higgs alanının evrenin her yerinde var olan bir enerji alanı olduğuna inanılıyor. Alana, diğer partiküllerle etkileşime girmesi için kullandığı Higgs bozonu adı verilen temel bir partikül eşlik eder. Partiküller alandan geçtikçe alan tarafından onlara kütle verilir ve dolayısıyla yavaşlar.


26 Ekim 2019


 GERİ (Higgs bozonu)