Grup Teorisi (group theory)

Soyut cebirde grup teorisi, gruplar olarak bilinen cebirsel yapıları inceler. Grup kavramı soyut cebirin merkezinde yer alır: halkalar, alanlar ve vektör uzayları gibi diğer iyi bilinen cebirsel yapıların tümü, ek işlemler ve aksiyomlarla donatılmış gruplar olarak görülebilir. Gruplar matematik boyunca tekrarlanır, grup teorisinin yöntemleri cebirin birçok bölümünü etkilemiştir. Lineer cebirsel gruplar ve Lie grupları, grup teorisinin ilerlemeler kaydeden ve kendi başlarına konu alanı haline gelen iki dalıdır.

Kristaller ve hidrojen atomu gibi çeşitli fiziksel sistemler ve evrendeki bilinen dört temel kuvvetten üçü ((elektromagnetik, zayıf ve kuvvetli etkileşimler) simetri grupları tarafından modellenebilir. Dolayısıyla grup teorisi ve yakından ilişkili temsil teorisinin fizik, kimya ve malzeme biliminde birçok önemli uygulaması vardır. Grup teorisi aynı zamanda açık anahtar şifrelemesinin de merkezinde yer alır.

Grup teorisinin erken tarihi 19. yüzyıla dayanmaktadır. 20. yüzyılın en önemli matematiksel başarılarından biri, 10 000'den fazla dergi sayfasını kaplayan ve çoğunlukla 1960 ile 2004 yılları arasında yayınlanan ve sonlu basit grupların tam bir sınıflandırmasıyla sonuçlanan ortak çabaydı.

Ana grup sınıfları

·        Permütasyon grupları: Sistematik bir çalışmaya giren ilk grup sınıfı permütasyon (devrişim) gruplarıydı.

·        Matris grupları: Bir sonraki önemli grup sınıfı matris grupları veya lineer gruplar tarafından verilir.

·        Dönüşüm grupları: Permütasyon grupları ve matris grupları, dönüşüm gruplarının özel durumlarıdır.

·        Soyut gruplar: Soyut bir grubu belirlemenin tipik bir yolu, oluşturucular ve ilişkiler aracılığıyla yapılan bir sunumdur.

·        Ek yapıya sahip gruplar


(a) Soyut cebirde grup teorisi, gruplar olarak bilinen cebirsel yapıları inceler. 6 elementli döngüsel bir grubun tasviri, (b) Mutlak değeri 1 olan tüm karmaşık sayılar kümesi (karmaşık düzlemde merkezi 0 ve yarıçapı 1 olan çember üzerindeki noktalara karşılık gelir), karmaşık çarpım altında bir Lie grubudur: çember grubu

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Group_theory

14 Aralık 2023

 

GERİ (matematik anasayfa)