Gravitasyonal Işıma (gravitational radiation)

Genel görelilik, enerjinin gravitasyonal ışıma (radyasyon) yoluyla bir sistemden taşınabileceğini tahmin eder. Herhangi bir hızlanan madde, uzay-zaman metriğinde eğrilikler meydana getirebilir; bu durumda gravitasyonal radyasyon sistemden uzağa taşınır. Birlikte dönen nesneler, Yer-Güneş sistemi, nötron yıldız çiftleri ve kara delik çiftleri gibi, uzay-zamanda eğrilikler oluşturabilir. Gravitasyonal ışıma şeklinde enerji kaybetmesi öngörülen bir başka astrofizik sistem, patlayan süpernovalardır.

Gravitasyonal radyasyon için ilk dolaylı kanıt, 1973'teki Hulse-Taylor ikilisinin ölçümleridir. Bu sistem, birbirlerinin etrafında yörüngede bir pulsar ve nötron yıldızından oluşur. Yörünge periyodu, gravitasyonal radyasyonuna bağlı enerji kaybı miktarıyla tutarlı olan enerji kaybından dolayı, ilk keşfinden bu yana azalmıştır. Bu araştırma 1993 yılında Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

Gravitasyonal radyasyon için ilk doğrudan kanıt LIGO detektörleriyle 14 Eylül 2015'te elde edildi; Yeryüzü’nden 1,3 milyar ışıkyılı uzaklıktaki iki kara deliğin çarpışması sırasında yayılan gravitasyonal dalgalar ölçüldü. Bu gözlem, Einstein ve diğer araştırmacıların bu tür dalgaların var olduğu hakkındaki teorik tahminlerini doğrulamaktadır. Ayrıca, Big Bang dahil, Evrendeki gravite ve olayların doğasını pratik olarak gözlemleme ve anlama yolunu açar. Nötron yıldızı ve kara delik oluşumu da saptanabilir miktarda gravitasyonal ışıma yaratır. Bu araştırma 2017 yılında Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

2020 itibariyle, solar sistem tarafından yayılan gravitasyonal radyasyon mevcut teknolojiyle ölçülemeyecek kadar küçüktür.

LIGO tarafından tespit edilenlere benzer şekilde iki kara deliğin 
birleşmesini tanımlayan bir resim 


https://en.wikipedia.org/wiki/Gravity#Gravitational_radiation

16 Temmuz 2020


GERİ (temel etkileşimler)