Göstergebilim (semiotics)

Göstergebilim (semiyotik), gösterge süreçlerinin ve anlamın iletilmesinin sistematik olarak incelenmesidir. Göstergebilimde gösterge, kasıtlı veya kasıtsız anlam veya duyguları, göstergeyi yorumlayan kişiye ileten herhangi bir şey olarak tanımlanır

Gösterme süreci (semiyoz), işaretleri içeren herhangi bir faaliyet, davranış veya süreçtir. İşaretler düşüncenin kendisi veya duyular aracılığıyla iletilebilir. Çağdaş göstergebilim, anlam oluşturmayı ve çeşitli bilgi türlerini inceleyen bir bilim dalıdır.

Göstergebilimsel gelenek, iletişimin önemli bir parçası olarak işaret ve sembollerin incelenmesini araştırır. Dilbilimden farklı olarak göstergebilim aynı zamanda dilsel olmayan işaret sistemlerini de inceler. Göstergebilim gösterge, adlandırma, benzerlik, analoji, alegori, metonimi, metafor, sembolizm, anlamlandırma ve iletişim çalışmalarını da içerir.

Göstergebilimin,  önemli antropolojik ve sosyolojik boyutları olduğu görülmektedir. Bazı göstergebilimciler her kültürel olgunun iletişim olarak incelenebileceğini düşünüyor. Göstergebilimciler ayrıca göstergebilimin mantıksal boyutlarına da odaklanır.

Temel göstergebilim teorileri, çalışma objesi olarak işaretleri veya işaret sistemlerini alır. Uygulamalı göstergebilim, kültürleri ve kültürel eserleri, gösterge olmaları yoluyla anlam oluşturma yollarına göre analiz eder. Canlı organizmalarda bilgi iletişimi, zoosemiyotik ve fitosemiyotik dahil olmak üzere biyosemiyotiğin kapsamındadır.

Formülasyonlar ve alt alanlar

·         Sözdizimsel göstergebilim: Göstergebilim, bir işaretin tanımını herhangi bir ortamdaki veya duyusal kipteki işaretleri kapsayacak şekilde genelleştirmesi açısından dilbilimden farklıdır.

·         Bilişsel göstergebilim: Göstergebilim, herhangi bir organizmanın dünyayı göstergeler aracılığıyla algılamasından anlam oluşturan süreçtir.

·         Sonlu göstergebilim: Cameron Shackell tarafından geliştirilen sonlu göstergebilim, Baudrillard sonrası her yerde bulunan teknoloji dünyasına uygulanmak üzere mevcut göstergebilim teorilerini birleştirmeyi amaçlamaktadır.

·         Resimli göstergebilim: Resimli göstergebilim, sanat tarihi ve teorisiyle yakından bağlantılıdır.

·         Küreselleşme: Araştırmalar göstergebilimin bir markayı yaratmak veya yıkmak için kullanılabileceğini göstermiştir. Kültür kodları, bir nüfusun, özellikle uluslararası alanda, bir markanın pazarlamasını beğenip beğenmeyeceğini güçlü bir şekilde etkiler.

·         Rüya görmenin göstergebilimi:  İnsan göstergebiliminin esnekliği rüyalarda çok iyi kanıtlanmıştır. Sigmund Freud, rüyalardaki anlamın nasıl görüntülerin, duygulanımların, seslerin, kelimelerin ve kinestetik duyumların bir karışımına dayandığını açıkladı

·         Müzikal konu teorisi: Göstergebilim, jestlere anlatının, duygulanımın veya estetiğin bazı yönlerini atamak için müzik figürlerindeki kalıpları yaygın bağlamları boyunca izleyen müzikal konu teorisinin idealleriyle doğrudan bağlantılı olabilir.


Göstergebilimin teoriksel çerçevesi (researchgate)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Semiotics

19 Şubat 2024

 

GERİ (sosyalbilimler anasayfa)