Gezegenlerarası toz bulutu veya zodyak bulutu, solar sistem gibi, gezegen sistemlerideki gezegenlerarası boşluğa yayılan kozmik tozdan (uzayda yüzen küçük partiküller) oluşur. Bu partiküller sistemi, doğası, kökeni ve daha büyük gövdelerle olan ilişkisini anlamak için uzun yıllardır incelenmektedir.
Solar sistemde gezegenlerarası toz partikülleri, güneş
ışığının saçılmasında ve gece gökyüzü radyasyonunun en belirgin özelliği olan
5-50 µm arasında değişen dalga boyları ile termal radyasyonun yayılmasında rol
oynar. Yer yörüngesine yakın infrared emisyonu karakterize eden taneciklerin
partikül boyutları tipik olarak 10-100 μm aralığındadır.
Apollo Programı tarafından getirilen lunar kayaları
üzerindeki mikroskobik darbe kraterleri, lunar yüzeyi bombalayan kozmik toz partiküllerinin
boyut dağılımını açıklığa çıkardı. 1 AU'da gezegenlerarası tozun ‘*Grün’
dağılımı, 1 AU'da nm'den mm boyutlarına kozmik toz akışını tanımlar. (*Eberhard
Grün)
Gezegenlerarası toz bulutunun toplam kütlesi yaklaşık olarak
15 km yarıçaplı (~2,5 g/cm3 yoğunluğa sahip) bir asteroidin kütlesi
kadardır. Zodyak'ı ekliptik boyunca saran bu toz bulutu, aysız ve karanlık bir
gökyüzünde zodyak ışığı olarak görülebilir; en iyi halde astronomik
alacakaranlıkta güneşe dönük olarak izlenir.
1970'lerdeki Pioneer uzay aracı gözlemleri, zodyak ışığını solar
sistemde gezegenlerarası toz bulutuyla ilişkilendirdi. Ayrıca, solar sistemde
zodyak bulutundan gelen tozun etkilerini tespit etmek için Yeni Ufuklar (New
Horizons) sondasındaki VBSDC cihazı tasarlandı.
https://en.wikipedia.org/wiki/Interplanetary_dust_cloud
20 Mart 2022
GERİ
(diskler ve ortam)
GERİ (astronomik
obje)
GERİ (genişletilmiş
objeler)
