Genetik Sürüklenme (genetic drift)

Genetik sürüklenme (rastgele genetik sürüklenme, alelik sürüklenme veya Wright etkisi olarak da bilinir), bir popülasyonda mevcut bir gen varyantının (alel) frekansının, rastgele değişmesidir.

Genetik sürüklenme, gen varyantlarının tamamen yok olmasına ve dolayısıyla genetik çeşitliliğin azalmasına neden olabilir. Ayrıca başlangıçta nadir görülen alellerin çok daha sık ve hatta sabit hale gelmesine neden olabilir.

Bir alelin az sayıda kopyası mevcut olduğunda, genetik sürüklenmenin etkisi daha belirgindir; çok sayıda kopya olduğunda ise etki daha az dikkate değerdir (büyük sayılar kanunundan dolayı).

20. yüzyılın ortalarında, genetik sürüklenme de dahil olmak üzere, doğal seçilimin nötral süreçlere karşı göreceli önemi konusunda şiddetli tartışmalar yaşandı. Doğal seçilimi Mendel genetiğini kullanarak açıklayan Ronald Fisher, genetik sürüklenmenin evrimde en fazla küçük bir rol oynadığı görüşünü savundu ve bu, onlarca yıl boyunca baskın görüş olarak kaldı.

1968'de popülasyon genetikçisi Motoo Kimura, genetik değişimin bir popülasyona yayıldığı çoğu durumun (fenotiplerde mutlaka değişiklik olması gerekmese de) nötral mutasyonlar üzerinde etkili olan genetik sürüklenmeden kaynaklandığını iddia eden tarafsız moleküler evrim teorisiyle tartışmayı yeniden alevlendirdi. 1990'larda, karmaşık sistemlerin nötral geçişler yoluyla nasıl ortaya çıktığını açıklamaya çalışan yapıcı nötral evrim önerildi.

Genetik sürüklenme süreci, bir popülasyondaki 20 organizmayı temsil eden bir kavanozdaki 20 misket kullanılarak gösterilebilir.


Bu simülasyonda bir misket üzerindeki her siyah nokta, misketin bir kez kopyalanmak (çoğaltılmak) için seçildiğini ifade ediyor: mavi 'alel'deki fiksasyon beş nesil içinde gerçekleşir

Bir popülasyondaki genetik sürüklenme, bir alelin popülasyondan şans eseri ortadan kaldırılmasına yol açabilir; her nesilde rastgele bir grup birey, bir sonraki nesli oluşturmak için ürer; bir sonraki nesildeki alellerin sıklığı, üreyen bireyler arasındaki alellerin sıklığına eşittir (bioprinciples)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Genetic_drift

1 Haziran 2024

 

GERİ (biyoloji)