Genetik, genlerin incelenmesidir; ne olduklarını ve nasıl çalıştıklarını açıklamaya çalışır. Genler, canlı organizmaların özellikleri veya nitelikleri atalarından nasıl miras aldıklarıdır; örneğin, çocuklar genellikle ebeveynlerine benzerler, çünkü ebeveynlerinin genlerini miras almışlardır. Genetik, hangi özelliklerin kalıtsal olduğunu belirlemeye ve bu özelliklerin nesilden nesile nasıl aktarıldığını açıklamaya çalışır.
·
Bazı özellikler, göz rengi veya boyu gibi bir
organizmanın fiziksel görünümünün bir parçasıdır. Diğer tür özellikler kolayca
görülmez, kan gruplarını veya hastalıklara karşı direnci içerir.
·
Bazı özellikler genler yoluyla kalıtılır, bu da
uzun ve zayıf insanların uzun ve zayıf çocuklara sahip olma eğiliminde
olmalarının nedenidir. Diğer özellikler, genler ve çevre arasındaki
etkileşimlerden gelir, bu nedenle uzun olma eğilimini miras alan bir çocuk,
yetersiz beslenirse hala kısa olacaktır.
Genlerimizin
ve çevremizin bir özellik üretmek için etkileşime girme şekli karmaşık
olabilir. Örneğin, birinin kanserden veya kalp hastalığından ölme şansı hem genlerine
hem de yaşam tarzlarına bağlı görünüyor.
Genler,
nesiller boyunca kopyalanan ve miras alınan DNA adı verilen uzun bir molekülden
yapılır. DNA, kendi içinde belirli bir sıraya göre sıralanan ve genetik bilgiyi
taşıyan basit birimlerden oluşur. DNA'nın kullandığı dile, organizmaların
genlerdeki bilgiyi okumasını sağlayan genetik kod denir. Bu bilgiler, canlı bir
organizmanın inşası ve işleyişine ilişkin talimatlardır.
Belirli
bir gen içindeki bilgiler, bir organizma ile diğeri arasında her zaman tam
olarak aynı değildir, bu nedenle bir genin farklı kopyaları her zaman tam
olarak aynı talimatları vermez. Tek bir genin her benzersiz formuna alel
(türgen) denir. Örnek olarak, saç rengi geni için bir alel, vücuda çok fazla
pigment üreterek siyah saç üretmesini söyleyebilirken, aynı genin farklı bir
aleli, herhangi bir pigment üretemeyen ve beyaz saç veren bozuk talimatlar
verebilir.
Mutasyonlar
genlerdeki rastgele değişikliklerdir ve yeni aleller oluşturabilir. Mutasyonlar
ayrıca, siyah saçlar için bir alele yapılan mutasyonların beyaz saçlar için
yeni bir alel üretmesi gibi yeni özellikler de üretebilir. Bu yeni özelliklerin
ortaya çıkışı evrimde önemlidir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Introduction_to_genetics
11
Nisan 2024
