Bir mantar, maya ve küf gibi mikroorganizmaların yanı sıra, daha tanıdık mantarları içeren ökaryotik organizmalar grubunun herhangi bir üyesidir. Bu organizmalar, Animalia, Plantae ve Protista veya Protozoa ve Kromista ile birlikte geleneksel ökaryotik krallıklardan biri olarak sınıflandırılır.
Mantarları,
bitkilerden, bakterilerden ve bazı protistlerden farklı bir krallığa
yerleştiren bir özellik, hücre duvarlarındaki kitindir. Mantarlar da hayvanlar
gibi heterotroflardır; Yiyeceklerini çözünmüş molekülleri emerek, tipik olarak
sindirim enzimlerini çevrelerine salgılayarak elde ederler. Mantarlar
fotosentez yapmaz. Havada veya suda dolaşabilen sporlar hariç, büyüme onların
hareket aracıdır. Mantarlar ekolojik sistemlerdeki başlıca ayrıştırıcılardır.
Bunlar ve diğer farklılıklar, mantarları Eumycota adı verilen ve ortak bir
atayı paylaşan tek bir ilgili organizma grubuna yerleştirir; bu, moleküler
filogenetik tarafından da güçlü bir şekilde desteklenen bir yorumdur. Bu mantar
grubu yapısal olarak benzer miksomisetler ve oomisetlerden farklıdır.
Mantarların
incelenmesine ayrılan biyoloji disiplini mikoloji olarak bilinir. Geçmişte
mikoloji botanik biliminin bir dalı olarak görülüyordu, ancak artık mantarların
genetik olarak bitkilerden ziyade hayvanlarla daha yakın akraba olduğu
biliniyor.
Dünya
çapında bol miktarda bulunan mantarların çoğu, yapılarının küçük olması ve
toprakta ya da ölü madde üzerindeki gizemli yaşam tarzları nedeniyle göze
çarpmaz. Mantarlar bitkilerin, hayvanların veya diğer mantarların ortak
yaşamlarını ve ayrıca parazitleri içerir. Meyve verme sırasında mantar veya küf
olarak fark edilebilirler.
·
Mantarlar organik maddenin ayrışmasında önemli
bir rol oynar ve besin döngüsünde ve çevredeki değişimde temel rollere
sahiptir.
·
Uzun zamandır yer mantarı şeklinde doğrudan
insan gıdası kaynağı olarak; ekmek için mayalama maddesi olarak; şarap, bira ve
soya sosu gibi çeşitli gıda ürünlerinin fermantasyonunda kullanılmaktadır.
·
Mantarlar 1940'lı yıllardan bu yana antibiyotik
üretiminde kullanılmaktadır ve son zamanlarda mantarların ürettiği çeşitli
enzimler endüstriyel olarak ve deterjanlarda kullanılmaktadır.
·
Mantarlar ayrıca yabani otları, bitki
hastalıklarını ve böcek zararlılarını kontrol etmek için biyolojik pestisit
olarak da kullanılır.
Pek
çok tür, alkaloidler ve poliketidler gibi mikotoksin adı verilen ve insanlar da
dahil olmak üzere hayvanlar için toksik olan biyoaktif bileşikler üretir.
Birkaç türün meyve veren yapıları psikotropik bileşikler içerir ve eğlence
amaçlı veya geleneksel manevi törenlerde tüketilir. Mantarlar üretilen
malzemeleri ve binaları parçalayabilir ve insanlar ve diğer hayvanlar için
önemli patojenler haline gelebilir. Mantar hastalıkları veya gıda bozulması
nedeniyle mahsul kaybı, insanların gıda tedariki ve yerel ekonomiler üzerinde
büyük bir etkiye sahip olabilir.
Mantar
krallığı, tek hücreli su kitridlerinden büyük mantarlara kadar değişen
ekolojilere, yaşam döngüsü stratejilerine ve morfolojilere sahip muazzam bir
takson çeşitliliğini kapsar. Bununla birlikte, 2.2 milyon ila 3.8 milyon tür
olduğu tahmin edilen mantar krallığının gerçek biyolojik çeşitliliği hakkında
çok az şey bilinmektedir. Bunlardan yalnızca 148000'i tanımlanmış olup,
8000'den fazla türün bitkilere zararlı olduğu ve en az 300'ünün de insanlara
patojen olabileceği bilinmektedir.
Carl
Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ve Elias Magnus Fries'in 18. ve 19.
yüzyıldaki öncü taksonomik çalışmalarından bu yana mantarlar, morfolojilerine
(örneğin, spor rengi veya mikroskobik özellikler gibi özellikler) veya
fizyolojilerine göre sınıflandırılmıştır. Moleküler genetikteki ilerlemeler,
DNA analizinin taksonomiye dahil edilmesinin yolunu açmış, bu da bazen
morfoloji ve diğer özelliklere dayalı tarihsel gruplandırmaların üstüne
çıkmıştır. 21. yüzyılın ilk on yılında yayınlanan filogenetik çalışmalar, bir
alt krallığa, yedi şubeye ve on alt-şubeye ayrılan mantar krallığı içindeki
sınıflandırmanın yeniden şekillendirilmesine yardımcı oldu.
Amanita muscaria tyndrum: İskoçya'nın Tyndrum kenti yakınlarındaki Fly Agaric
(Amanita muscaria)
Scarlet elf cap cadnant dingle: Cadnant Dingle, Llandegfan yakınında, Kuzey Galler
Mouldy bread alt:
Bir parça küflü ekmek
Spizellomycete
Aspergillus (aspergillus): Toprakta veya
gübrede bulunan bir mantar türü
https://en.wikipedia.org/wiki/Fungus
14
Haziran 2024
GERİ (biyoloji)
