Förster rezonans enerji transferi (FRET; RET), iki kromofor
arasındaki enerji iletim mekanizmasıdır (donörden akseptöre); ara foton
emisyonu olmadan gerçekleşir ve dönör (verici) ile akseptör (alıcı) arasında
dipol-dipol etkileşiminin sonucudur.
Bu fenomen, 1946 yılında uyarma enerjisi transferi üzerine
bir makale yazan Alman fizikçi Theodor Förster'in adını taşır. Dipol-dipol
etkileşimi yoluyla uyarılmış bir vericiden bir alıcıya, ışınımsız enerji
transferi gerçekleşir.
Bu prosesin karakteristik bir özelliği, verici flüoresanının
söndürülmesi ve alıcının daha uzun dalgaboylu flüoresansının ortaya çıkmasıdır.
Prosesin hızı, objeler arasındaki mesafeye bağlıdır (r-6 olarak
azalır) ve bu, iki molekül arasındaki mesafeyi ve makromolekül içindeki
işaretleri ölçmeyi mümkün kılar. Transfer hızının maksimumun %50'sini
oluşturduğu etkili mesafe Förster yarıçapı olarak adlandırılır; çoğu sistem
için, 20-50 Å dolayındadır.
Transfer (aktarım) hızı, donör emisyonunun ve akseptör
absorpsiyon spektrumlarının üst üste binme derecesine, verici ve alıcı
dipollerin göreceli yönelimine ve alıcının yokluğunda vericinin uyarılmış
durumunun ömrüne bağlıdır.
Enerji transfer fenomeni, makromolekül yapılarının incelenmesini ve moleküller arası etkileşimlerin ve biyokimyasal reaksiyonların hızının değerlendirilmesini sağlar. Biyokimya, moleküler biyoloji, biyoteknoloji ve tıp alanında yaygın olarak kullanılmaktadır.
Bir
protein molekülünde intramoleküler (moleküliçi) enerji transferi
