ExoMars (Mars'ta Ekzobiyoloji), Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) bir astrobiyoloji programıdır.
ExoMars'ın
hedefleri, Mars'ta geçmiş yaşamın izlerini araştırmak, Mars suyunun ve
jeokimyasal ortamının nasıl değiştiğini araştırmak, atmosferik iz gazları ve
bunların kaynaklarını araştırmak ve bunu yaparak gelecekteki bir Mars numune
iade görevi için teknolojiler geliştirmektir.
Programın
ilk kısmı, 2016 yılında başlatılan ve Trace Gas Orbiter'ı Mars yörüngesine
yerleştiren ve Schiaparelli EDM iniş aracını serbest bırakan bir görevdir. Yörünge
aracı çalışır durumda ancak iniş aracı gezegenin yüzeyine düştü.
Programın
ikinci bölümünün, Kazachok iniş aracının Rosalind Franklin gezginini yüzeye
çıkararak 2022 veya sonrasına kadar sürmesi beklenen bir bilim misyonunu
destekleyeceği Temmuz 2020'de başlatılması planlandı. 12 Mart 2020'de
paraşütlerde yaşanan sorunlar nedeniyle fırlatma zamanına kadar çözülemeyen
ikinci görevin 2022'ye ertelendiği açıklandı.
Trace
Gas Orbiter (TGO) ve Schiaparelli adı verilen sabit test iniş aracı 14 Mart
2016'da fırlatıldı. TGO, 19 Ekim 2016'da Mars yörüngesine girdi ve Mars atmosferinde
bulunan metan (CH4) ve olası biyolojik veya jeolojik aktiviteye dair
kanıt olabilecek diğer eser gazların kaynaklarını haritalamaya başladı.
TGO
dört cihaza sahiptir ve aynı zamanda bir iletişim aktarma uydusu olarak da
görev yapar. Schiaparelli'nin deneysel iniş aracı 16 Ekim'de TGO'dan ayrıldı ve
Meridiani Planum'a inmek için manevra yaptı, ancak Mars yüzeyine düştü. İniş,
bir sonraki gezicinin görevini güvenli bir şekilde yerine getirebilmesi, yeni
temel teknolojileri test edebilmesi için tekrar tasarlandı.
Haziran
2023'te, Kazachok adlı bir Roscosmos iniş aracı, ESA Rosalind Franklin
gezicisini Mars yüzeyine teslim edecekti. Gezici ayrıca Roscosmos'un inşa
ettiği bazı aletleri de içerecek. İkinci görev operasyonları ve iletişimleri
ALTEC'in İtalya'daki Rover Kontrol Merkezi tarafından yönetilecekti.
17
Mart 2022'de ESA, Ukrayna'nın Rusya tarafından devam eden işgali nedeniyle
misyonu askıya aldı. ESA, misyonun Rusya'ya ait olmayan yeni bir iniş platformu
kullanılarak yeniden başlatılmasının 2028'den önce pek mümkün olmadığını tahmin
ediyor. Nisan 2024 itibarıyla misyon, Rosalind Franklin gezicisinin inşasını ve
teslimatını yeniden başlatmak, 2028 sonlarında yapılması planlanan lansmanı
sağlamak için yeni fon aldı ve NASA da bunu kabul etti.
(c) ExoMars gezgini, MAKS-2021'de
(d) ExoMars Schiaparelli EDL gösterici modülünün modeli
(e) ExoMars gezici tasarım modeli; Berlin, ILA 2006
(f) ExoMars gezici tasarım modeli; Paris Air Show, 2007
https://en.wikipedia.org/wiki/ExoMars
6 Ekim 2024
GERİ (astrobiyoloji)
