Evrim, biyolojik popülasyonların kalıtsal özelliklerinin birbirini takip eden nesiller boyunca değişmesidir. Doğal seçilim ve genetik sürüklenme gibi evrimsel süreçler, genetik çeşitlilik üzerinde etkili olduğunda, belirli özelliklerin bir popülasyonda birbirini takip eden nesiller boyunca az ya da çok yaygın hale gelmesiyle sonuçlanır. Evrim süreci, biyolojik organizasyonun her düzeyinde biyolojik çeşitliliğin ortaya çıkmasına neden olmuştur.
Doğal
seçilim yoluyla evrimin bilimsel teorisi, 19. yüzyılın ortalarında iki İngiliz
doğa bilimci Charles Darwin ve Alfred Russel Wallace tarafından bağımsız
olarak, organizmaların neden fiziksel ve biyolojik çevrelerine uyum
sağladıklarına dair bir açıklama olarak tasarlandı. Teori ilk olarak Darwin'in ‘Türlerin
Kökeni’ adlı kitabında ayrıntılı olarak ortaya konmuştur.
Doğal
seçilim yoluyla evrim, canlı organizmalar hakkındaki gözlemlenebilir gerçeklerle
kanıtlanmıştır:
·
Genellikle hayatta kalabilecek olandan daha
fazla yavru üretilir
·
Özellikler, morfolojileri, fizyolojileri ve
davranışları açısından bireyler arasında farklılık gösterir
·
Farklı özellikler farklı hayatta kalma ve üreme
oranları sağlar (diferansiyel uygunluk)
·
Özellikler nesilden nesile aktarılabilir
(uygunluğun kalıtsallığı)
Bu
nedenle, birbirini takip eden nesillerde, bir popülasyonun üyelerinin yerini, o
çevre için uygun özelliklere sahip ebeveynlerin yavruları alma olasılığı daha
yüksektir.
20.
yüzyılın başlarında, birbiriyle yarışan evrim fikirleri çürütüldü ve evrim,
Mendel kalıtımı ve popülasyon genetiğiyle birleştirilerek modern evrim teorisi
ortaya çıktı. Bu sentezde kalıtımın temeli, bilgiyi nesilden nesile aktaran DNA
molekülleridir. Bir popülasyonda DNA'yı değiştiren süreçler arasında doğal
seçilim, genetik sürüklenme, mutasyon ve gen akışı yer alır.
İnsanlık
da dahil olmak üzere Yer üzerindeki tüm yaşam, yaklaşık 3.5-3.8 milyar yıl önce
yaşamış olan bir ‘son evrensel ortak atayı (LUCA)’ paylaşıyor. Fosil kayıtları,
erken biyojenik grafitlerden mikrobiyal mat fosillere ve fosilleşmiş çok
hücreli organizmalara kadar bir ilerlemeyi içerir.
Biyoçeşitliliğin
mevcut kalıpları, Yer üzerindeki yaşamın evrimsel tarihi boyunca yeni türlerin
tekrarlanan oluşumları (türleşme), türler içindeki değişiklikler (anajenez) ve
türlerin kaybı (yok oluş) ile şekillenmiştir.
Morfolojik
ve biyokimyasal özellikler, tarihsel olarak filogenetik ağaçları yeniden
yapılandırmak için kullanılan daha yakın tarihli bir ortak atayı paylaşan
türler arasında daha benzer olma eğilimindedir; ancak günümüzde genetik
dizilerin doğrudan karşılaştırılması daha yaygın bir yöntemdir.
Evrimci
biyologlar, hipotezler oluşturup test etmenin yanı sıra, sahadan veya laboratuvarlardan
elde edilen kanıtlara ve matematiksel ve teorik biyoloji yöntemleriyle üretilen
verilere dayalı teoriler oluşturarak evrimin çeşitli yönlerini incelemeye devam
ettiler. Keşifleri sadece biyolojinin gelişimini değil aynı zamanda tarım, tıp
ve bilgisayar bilimi gibi diğer alanları da etkilemiştir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Evolution
29
Mayıs 2024
GERİ (biyoloji)
