Epifenomenalizm (epiphenomenalism)

Epifenomenalizm (veya epifenomenalizm doktrini), insan vücudundaki fiziksel ve biyokimyasal olayların (örneğin duyu organları, sinirsel dürtüler ve kas kasılmaları) zihinsel olayların (düşünce, bilinç ve biliş) tek nedeni olduğunu savunan zihin–beden sorunu üzerindeki bir konumdur. Bu görüşe göre, öznel zihinsel olaylar, varoluşları için insan vücudundaki karşılık gelen fiziksel ve biyokimyasal olaylara tamamen bağımlıdır, ancak kendilerinin fiziksel olaylar üzerinde hiçbir etkisi yoktur.

Öznel zihinsel durumların (niyetler gibi) fiziksel olayları etkilediği görünümü sadece bir yanılsamadır. Örneğin, korku kalbin daha hızlı atmasına neden oluyor gibi görünüyor, ancak epifenomenalizme göre beynin ve sinir sisteminin biyokimyasal salgıları (adrenalin gibi) — korku deneyimi değil — kalp atışını artıran şeydir.

Zihinsel olaylar, fiziksel hiçbir şeye neden olamayan, ancak fiziksel olmayan özelliklere sahip bir tür taşma olduğu için, epifenomenalizm, bir mülkiyet dualizmi biçimi olarak görülür.


Dualist nedensel etkileşimin çeşitleri:

·        Düalist etkileşimcilik, beyin durumlarının zihinsel durumlar ürettiğini ve bu zihinsel durumların da gelecekteki beyin durumlarını seçebileceğini doğrular.

·        Epifenomenalizm, beyin durumlarının, beyin durumlarını nedensel olarak etkilemeyen zihinsel durumlar ürettiğini doğrular.

·        Psikofizik paralellik, beyin durumlarının ve zihinsel durumların birbiriyle etkileşime girmediğini, ilahi bir yaratıcı tarafından önceden oluşturulmuş bir uyum içinde ayarlandığını doğrular.


https://en.wikipedia.org/wiki/Epiphenomenalism

23 Kasım 2023

 

GERİ (felsefe, TABLO)