Elektromagnetik Etkileşim (electromagnetic interaction)

Elektromagnetik etkileşim, yükler arasındaki çekici veya itici kuvvetlerden sorumludur. Elektromagnetik etkileşim bize Güneş'ten ışık ve enerji getiren ve atom oluşturmak için çekirdeklerin etrafında yörüngede elektronları tutan kuvvettir.

Elektromagnetik etkileşim, elektrozayıf teoride (EWT) kuvvet taşıyıcıları çok küçük mesafeyi geçen W ve Z bozonları olan zayıf etkileşim ile modellenmiştir. Elektrozayıf etkileşim, varsayılan Big Bang'den hemen sonra yüksek sıcaklıklarda bulunacaktı; ancak erken evren soğudukça elektromagnetik ve zayıf etkileşimlere bölünmüştür.

Fizikte dört temel etkileşim (temel kuvvetler de denir) vardır; bunlar etkileri günlük yaşamda doğrudan görülebilen önemli uzun aralıklı (range) kuvvetler üreten yerçekimi ve elektromagnetik etkileşimler ile çok küçük, atom altı mesafelerde kuvvet üreten ve nükleer enerjiyi yöneten güçlü ve zayıf etkileşimlerdir. Bunların büyüklükleri ve davranışları, aşağıdaki tabloda açıklandığı gibi önemli derecelerde değişir. Modern fizik, gözlemlenen her fiziksel olguyu bu temel etkileşimlerle açıklamaya çalışır. Ayrıca, farklı etkileşim tiplerinin sayısının azaltılması arzu edilen bir durum olarak görülmektedir. Bu konuda iki tipik örnek olarak,
·         elektrik ve magnetik kuvvetin elektromagnetizma, ve
·         elektromagnetik etkileşim ve zayıf etkileşimin elektrozayıf etkileşim
birleştirilmesi gösterilebilir.

Dört Temel Etkileşim(*)
Etkileşim
Teori
Aracı
Rölatif kuvvet(**)
Uzun mesafe davranışı
Aralık (m) (**)
Zayıf
elektrozayıf teori (EWT)
W ve Z bozonlar
1025
(1/r) e-mw,z r
10−18
Kuvvetli
kuantum kromodinamik (QCD)
gluonlar
1038
~r
(renk hapsi)
10−15
Electro-magnetik
kuantum elektrodinamik (QED)
fotonlar
1036
µ
Gravitas-yon
genel rölativite (GR)
graviton (hipotetik)
1
µ
(**)Büyüklük (rölatif kuvvet) ve aralık (range) sadece oldukça karmaşık bir teorik çerçeve içinde anlamlıdır.
(*)Tablo, halen devam etmekte olan araştırmaya konu olan kavramsal bir planın özelliklerini listelemektedir.


 Birbirini iten iki elektronun etkileşimi: elektronlar, virtual (sanal) bir fotonu değiş tokuş ederler; foton, elektromagnetik etkileşimi bir elektrondan diğerine iletir


https://en.wikipedia.org/wiki/Fundamental_interaction

10 Şubat 2020


GERİ (standart model; teoriler birleşecek mi??)
GERİ (temel etkileşimler)