Ekosistem Ekolojisi (ecosystem ecology)

Ekosistem ekolojisi, ekosistemlerin canlı (biyotik) ve cansız (abiyotik) bileşenlerinin ve bunların bir ekosistem çerçevesi içindeki etkileşimlerinin entegre bir çalışmasıdır. Bu bilim, ekosistemlerin nasıl çalıştığını inceler ve bunu kimyasallar, anakaya (temel), toprak, bitkiler ve hayvanlar gibi bileşenleriyle ilişkilendirir.

Ekosistem ekolojisi, fiziksel ve biyolojik yapıları inceleyerek bu ekosistem özelliklerinin birbirleriyle nasıl etkileşime girdiğini inceler. Sonuçta bu, yüksek kaliteli suyu ve ekonomik açıdan uygulanabilir emtia üretimini nasıl sürdüreceğimizi anlamamıza yardımcı olur. Ekosistem ekolojisinin ana odak noktası, ekosistemlerin ürettiği yapıyı ve hizmetleri koruyan işlevsel süreçler, ekolojik mekanizmalardır. Bunlar birincil üretkenliği (biyokütle üretimi), ayrışmayı ve trofik (beslenimsel) etkileşimleri içerir.

Ekosistem işlevine ilişkin çalışmalar, insanlığın sürdürülebilir yem, lif, yakıt üretimi ve su temini konusundaki anlayışını büyük ölçüde geliştirmiştir. İşlevsel süreçlere bölgeselden yerel düzeye iklim, karışıklık ve yönetim aracılık eder. Dolayısıyla ekosistem ekolojisi, küresel çevre sorunlarıyla, özellikle de küresel ısınma ve yüzey suyunun bozulmasıyla etkileşime giren ekolojik mekanizmaları tanımlamak için güçlü bir çerçeve sağlar.

Ekosistemlerin bazı önemli yönleri:

·         Ekosistem sınırları genellikle belirsizdir ve zaman içinde dalgalanabilir

·         Ekosistemlerdeki organizmalar ekosistem düzeyindeki biyolojik ve fiziksel süreçlere bağlıdır

·         Bitişik ekosistemler, üretkenliği ve biyolojik çeşitliliği koruyan topluluk yapısının ve işlevsel süreçlerin sürdürülmesi için yakından etkileşim halindedir ve çoğu zaman birbirine bağımlıdır.

Bu özellikler aynı zamanda doğal kaynak yönetimine pratik problemler de getirmektedir. Hangi ekosistemi kim yönetecek? Ormanda kereste kesimi akarsudaki eğlence amaçlı balıkçılığı olumsuz etkiler mi? Ekosistemler arasındaki sınır belirsizliğini korurken, arazi yöneticilerinin bu soruları yanıtlaması zordur. Bu soruları ele almaya başlamadan önce, bu ekosistemlerin etkileşimlerini ve karşılıklı bağımlılıklarını ve onları sürdüren süreçleri daha iyi anlamamız gerekiyor.

Ekosistem ekolojisi doğası gereği disiplinlerarası bir çalışma alanıdır. Bireysel bir ekosistem, topluluklar içinde etkileşim halinde olan ve besin döngüsüne ve enerji akışına katkıda bulunan organizma popülasyonlarından oluşur. Ekosistem, ekosistem ekolojisinin temel çalışma birimidir.

Nüfus, topluluk ve fizyolojik ekoloji, ekosistemleri ve sürdürdükleri süreçleri etkileyen temel biyolojik mekanizmaların çoğunu sağlar. Ekosistem düzeyinde enerji akışı ve madde döngüsü genellikle ekosistem ekolojisinde incelenir, ancak bir bütün olarak bu bilim, ölçekten çok konuya göre tanımlanır. Ekosistem ekolojisi, organizmalara ve abiyotik enerji ve besin havuzlarına, onu biyojeokimya gibi ilgili bilimlerden ayıran entegre bir sistem olarak yaklaşır.

Biyojeokimya ve hidroloji, besin maddelerinin biyolojik olarak aracılık ettiği kimyasal döngü ve suyun fiziksel-biyolojik döngüsü gibi çeşitli temel ekosistem süreçlerine odaklanır. Ekosistem ekolojisi peyzajdan bölgeye, hidroloji, küresel biyojeokimya ve yer sistemi biliminin kapsadığı bölgesel veya küresel süreçlerin mekanik temelini oluşturur.


(a) Ekosistem ekolojisi ve diğer disiplinler arasındaki ilişkiler (researchgate), (b) organizmanın dağılımını ve bolluğunu belirleyen etkileşimler (quizlet), (c) ekolojik hiyerarşi (slideplayer)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Ecosystem_ecology

28 Haziran 2024

 

GERİ (biyoloji)