Analitik felsefede dil felsefesi, dilin doğasını ve dil, dil kullanıcıları ve dünya arasındaki ilişkileri araştırır. Araştırmalar, anlamın doğası, kasıtlılık, referans, cümlelerin yapısı, kavramlar, öğrenme ve düşünceyi içerebilir.
Gottlob
Frege ve Bertrand Russell, analitik felsefenin ‘dilbilimsel dönüşünde’ önemli
figürlerdi. Bu yazarları Ludwig Wittgenstein (Tractatus Logico-Philosophicus),
Viyana Çevresi, mantıksal pozitivistler ve Willard Van Orman Quine takip etti.
Başlıca
konular ve alt alanlar
Dil
felsefesinde en çok ilgi gören konu anlamın doğası, anlamın ne olduğu ve
anlamdan bahsederken ne kastettiğimizin açıklanması olmuştur. Bu alandaki
konular, eşanlamlılığın doğası, anlamın kökenleri, anlam kavrayışımız ve kompozisyonun
doğasını kapsar.
Dilsel
bir ‘anlamın’ ne olduğuna dair birkaç farklı açıklama yapılmıştır. Her biri
kendi literatür yapısıyla ilişkilendirilmiştir.
·
En çok İngiliz ampirist John Locke ile
ilişkilendirilen düşünsel anlam teorisi, anlamların işaretler tarafından tahrik
edilen zihinsel temsiller olduğunu iddia eder.
·
Doğruluk-koşullu anlam teorisi, anlamın bir
ifadenin doğru ya da yanlış olabileceği koşullar olduğunu kabul eder.
·
Wittgenstein'la ilişkilendirilen kullanım anlamı
teorisi, ‘kullanım olarak anlam’ fikrinini ve bunun cemaatçi bir dil görüşünün
başlatılmasına yardımcı olduğunu söyler.
·
Çıkarımsalcı anlam teorisi, bir ifadenin
anlamının, diğer ifadelerle olan çıkarımsal ilişkilerden türetildiği görüşüdür.
·
Doğrudan referans anlam teorisi, bir kelimenin
veya ifadenin anlamının dünyada işaret ettiği şey olduğu görüşünü savunur.
·
Semantik (anlamsal) dışsalcı anlam teorisine
göre anlam, en azından kısmen kişinin çevresinin özellikleri tarafından
belirlendiğinden dolayı tamamen psikolojik bir fenomen değildir.
·
Doğrulamacı anlam teorisi genellikle 20.
yüzyılın başlarındaki mantıksal pozitivizm hareketi ile ilişkilendirilir.
·
Pragmatik (faydacı) anlam teorileri, bir
cümlenin anlamının (veya anlaşılmasının) uygulanmasının sonuçlarına göre
belirlendiği herhangi bir teoriyi içerir.
·
Bir ifadenin anlamını belirlerken konuşmacının
niyetlerine odaklanan psikolojik anlam teorileri.
https://en.wikipedia.org/wiki/Philosophy_of_language
26 Ekim 2023
GERİ (felsefe, TABLO)
