Dev Moleküler Bulut (giant molecular cloud)

Güneş'in kütlesinin 10 bin katından daha fazla kütleye sahip olan geniş bir moleküler gaz topluluğuna dev moleküler bulut (GMC) deniyor.

GMC'lerin çapı yaklaşık 15 – 600 ışıkyılı (5 – 200 parsek) olup, tipik kütleleri 10 bin – 10 milyon solar kütledir. Solar çevresindeki ortalama yoğunluk santimetreküp başına bir partikül iken, bir GMC'nin ortalama yoğunluğu yüz – bin kat daha büyüktür.

Güneş bir GMC'den çok daha yoğun olmasına rağmen, bir GMC'nin hacmi o kadar büyüktür ki Güneş'ten çok daha fazla kütle içerir. Bir GMC'nin altyapısı, filamentler, tabakalar, kabarcıklar ve düzensiz kümelerden oluşan karmaşık bir modeldir.

Filamentler moleküler bulutta her yerde bulunur. Yoğun moleküler filamentler, çoğu yıldızlara dönüşecek olan gravitasyonal olarak bağlı çekirdeklere parçalanacaktır. Gazın sürekli yığılması, geometrik bükülme ve magnetik alanlar filamentlerin ayrıntılı parçalanma şeklini kontrol edebilir.

Süperkritik filamentlerde gözlemler, 0.15 parsek aralıklı (filament iç genişliği ile kıyaslanabilir) yoğun çekirdeklerin kuasi-periyodik zincirlerini ortaya çıkarmıştır.

GMC'ler o kadar büyüktür ki ‘lokal’ olanlar bir takımyıldızın önemli bir bölümünü kapsayabilir; bu nedenle genellikle bu takımyıldızın adıyla anılırlar, ör. Orion Moleküler Bulutu (OMC) veya Taurus Moleküler Bulutu (TMC) gibi.


(a) Taurus Moleküler Bulutunun bir parçası, (b) Taurus moleküler bulutu (Herschel Uzay Gözlemevi), (c) Orion Moleküler Bulut Kompleksi

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Molecular_cloud#Giant_molecular_clouds

19 Şubat2022

 

GERİ (nebulalar)
GERİ (pre-stellar nebula)