Debris disk (enkaz disk), bir yıldızın yörüngesinde dönen toz ve döküntülerden oluşan bir circumstellar (çevreselyıldız) disktir. Bu diskler bazan, Fomalhaut’da görüldüğü gibi belirgin halkalar içerir (Şekil a). Evrim geçirmiş bir nötron yıldızının yörüngesindeki en az bir debris disk de dahil olmak üzere, olgun gezegen sistemlerine sahip yıldızların çevresinde debris diskleri bulunur. Debris diskler, gezegenimsiler arasındaki çarpışmaların kalıntıları olarak da üretilebilir ve korunabilir.
2001 yılına kadar, 900'den fazla aday yıldızın bir debris
diske sahip olduğu bulundu. Genellikle, yıldız sistemini infrared ışıkta
inceleyerek ve yıldızın yaydığı radyasyonun ötesinde bir radyasyon fazlası
aranarak keşfedilirler. Bu fazlalığın, diskteki toz tarafından absorplanan ve
daha sonra infrared enerji olarak yıldızdan yeniden yayılan radyasyon olduğu
anlaşılmaktadır.
Debris diskler genellikle solar sistemideki enkazın devasa
analogları olarak tanımlanır. Bilinen debris disklerinin çoğu 10-100 astronomik
birim (AU) yarıçapına sahiptir; Kuiper kuşağı en yakın yıldızların çevresinde
bile tespit edilebilecek kadar yüksek bir toz kütlesine sahip olmasa da, solar
sistemideki Kuiper kuşağına benzerler.
Bazı debris diskler, merkezi yıldızdan 10 AU uzaklıkta
bulunan daha sıcak bir toz bileşeni içerir. Bu toza bazen solar sistemdeki
zodyakal tozuna benzetilerek ekzodiyakal toz denir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Debris_disk
https://en.wikipedia.org/wiki/Fomalhaut
https://en.wikipedia.org/wiki/HD_139664
1 Mayıs 2022
GERİ
(diskler ve ortam)
GERİ (astronomik
obje)
GERİ (genişletilmiş
objeler)
