Coğrafya (geography)

Coğrafya (Antik Yunanca γεωγραφία geōgraphía'dan), Dünya'nın topraklarının, özelliklerinin, sakinlerinin ve olaylarının incelenmesidir. ‘γεωγραφία’ kelimesinin kaydedilen ilk kullanımı, Yunan bilim adamı Claudius Ptolemy'nin (MS 100 – 170) bir kitabının başlığıydı. Bu çalışma, 'Ptolemaik kartografik teori'yi de içeren, coğrafyanın 'Ptolemaik geleneğini' yarattı.

·         Coğrafya, Dünya'yı ve onun insani ve doğal karmaşıklığını - yalnızca nesnelerin nerede olduğunu değil, aynı zamanda nasıl değiştiklerini ve ortaya çıktıklarını - anlamaya çalışan, her şeyi kapsayan bir disiplindir.

·         Coğrafya Dünya'ya özgü olmakla birlikte, gezegen bilimi alanında birçok kavram diğer gök cisimlerine daha geniş anlamda uygulanabilmektedir.

·         Coğrafya 'doğa bilimleri ile sosyal bilim disiplinleri arasında bir köprü' olarak adlandırılmıştır.

·         Coğrafyadaki birçok kavramın kökenleri, 'coğrafya' terimini icat eden Yunan Cyrene'li Eratosthenes'e kadar izlenebilir (M.Ö. 276 - MÖ 195/194).

·         Ccoğrafya kavramları (haritacılık gibi), dünyayı mekânsal olarak anlamaya yönelik ilk girişimlere kadar uzanır; dünya haritası denemelerinin en eski örneği, antik Babil'de MÖ 9. yüzyıla kadar gider.

·         Coğrafyanın bir disiplin olarak tarihi, kültürleri ve bin yılları kapsar; birden fazla grup tarafından bağımsız olarak geliştirilir ve bu gruplar arasındaki ticaret yoluyla çaprazlanarak çoğalır.

·         Coğrafyanın tüm yaklaşımlar arasında tutarlı olan temel kavramları mekan, yer, zaman ve ölçeğe odaklanmaktır.

Günümüzde coğrafya, birden fazla yaklaşım ve yöntem içeren son derece geniş bir disiplindir. Coğrafya disiplinini dallara ayırmak için birçok girişimde bulunulmuştur. Kullanılan teknikler genellikle niceliksel ve niteliksel yaklaşımlara ayrılabilir; birçok çalışma, karma yöntem yaklaşımlarını benimser. Yaygın teknikler arasında haritacılık, uzaktan algılama, röportajlar ve anketler bulunur

Coğrafyanın üç ana dalı, fiziksel coğrafya (fizyografi olarak da bilinir), beşeri coğrafya ve teknik coğrafyadır.


(a) Uzaydaki konumları belirtmek için kullanılan sağ-el üç boyutlu Kartezyen koordinat sistemi, (b) zaman coğrafyasının görsel diline örnekler: uzay-zaman küpü, yol, prizma, demet ve diğer kavramlar. (c) kaya döngüsü magmatik, tortul ve metamorfik kayaçlar arasındaki ilişkiyi gösterir.

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Geography

12 Şubat 2023

 

GERİ (sosyalbilimler anasayfa)