C Simetri (C-symmetry)

Yük konjugasyonu, tüm partikülleri karşılık gelen antipartiküllerle değiştiren ve böylece tüm yüklerin işaretini değiştiren bir dönüşümdür; yalnızca elektrik yükünü değil, aynı zamanda diğer kuvvetlerle ilgili yükleri de değiştirir.

Fizikte, C-simetrisi, bir yük konjugasyon dönüşümü altında fiziksel yasaların simetrisi anlamına gelir. Elektromagnetizma, gravite ve güçlü etkileşim C simetrisine uyar, ancak zayıf etkileşimler C simetrisini ihlal ederler.

CP, diğer iki temel simetrinin, şarj konjugasyonu ve paritenin birleşimidir. C, pozitif ve negatif yük arasındaki simetridir; P ise mekansal koordinatların simetrisidir.

Birleşik bir CP simetrisini korumak için C-simetrisinin parite-inversiyon dönüşümü ile birleştirilebileceğine inanılıyordu. Ancak zayıf etkileşimlerde bu simetrinin ihlalleri tespit edilmiştir. Standart Modelde, bu CP ihlali, CKM matrisindeki tek bir aşamadan kaynaklanmaktadır. CP, zamanın tersine çevrilmesi (T-simetrisi) ile birleştirilirse, ortaya çıkan CPT simetrisi, evrensel olarak uyulması gereken yalnızca Wightman aksiyomları kullanılarak gösterilebilir.

φ ve χ olmak üzere iki gerçek skaler alanda her iki alanın da çift C-paritesine sahip olduğu varsayıldığında; C yük konjugasyonu altında simetriyi ifade eder.

C ψ (q) = C ψ (– q)

Yük konjugasyonu altında antisimetriye atıfta bulunan tek C-paritesinin aksine, örneğin,

C ψ (q) = – C ψ (– q)

        φ + iχ

ψ = ¾¾¾¾

          2½

φ ve χ çift C-paritelere sahiptir ve hayali sayı i’nin bir tek C-paritesi vardır. Diğer modellerde, hem φ hem de χ'nin tek C-paritelerine sahip olması da mümkündür.

(a) C, pozitif yükü negatif yüke çevirir, ve bunun tersi de geçerlidir, 
(b) Parite; sağ elin görüntüsünü, ayna görüntüsüne (sola) çevirir, 
(c) solak negatif yüklü bir partikül, CP'nin kombinasyonuyla, sağlak pozitif yüklü bir partiküle dönüşür

 

https://en.wikipedia.org/wiki/C-symmetry

6 Aralık 2020

 

GERİ (astrofizik)
GERİ (operatör)