Botanik (botany)

Bitki bilimi (veya bitki bilimleri), bitki biyolojisi veya fitoloji olarak da adlandırılan botanik, bitki yaşamı bilimi ve biyolojinin bir dalıdır. Bir botanikçi, bitki bilimcisi veya fitolog, bu alanda uzmanlaşmış bir bilim adamıdır. Geleneksel olarak botanik, Uluslararası Botanik Kongresi'nin ilgi alanı içinde kalan bu üç organizma grubunun incelenmesiyle, mikologlar ve fizyologlar tarafından mantar ve alg çalışmalarını da içermiştir.

Günümüzde botanikçiler (tam anlamıyla) yaklaşık 410 000 kara bitkisi türünü inceliyor; bunların yaklaşık 391 000 türü damarlı bitkiler (yaklaşık 369 000 çiçekli bitki türü dahil) ve yaklaşık 20 000'i briyofittir.

Botanik, ilk insanların yenilebilir, zehirli ve muhtemelen şifalı bitkileri tanımlama ve daha sonra yetiştirme çabalarıyla tarih öncesi dönemde şifalı bitkiler olarak ortaya çıktı ve bu da onu insan araştırmalarının ilk çabalarından biri haline getirdi. Çoğunlukla manastırlara bağlı olan Orta Çağ fizik bahçeleri, muhtemelen tıbbi faydası olan bitkileri içeriyordu.

Bunlar, 1540'lardan itibaren kurulan üniversitelere bağlı ilk botanik bahçelerinin öncüleriydi. En eskilerden biri Padua botanik bahçesiydi. Bu bahçeler bitkilerin akademik olarak incelenmesini kolaylaştırdı. Koleksiyonlarını kataloglama ve tanımlama çabaları bitki taksonomisinin başlangıcıydı, 1753'te Carl Linnaeus'un tüm biyolojik türlerin isimlendirilmesinde bugüne kadar kullanımda olan isimlendirme sisteminin ortaya çıkmasına yol açtı.

19. ve 20. yüzyıllarda bitkilerin incelenmesi için optik mikroskopi ve canlı hücre görüntüleme yöntemleri, elektron mikroskopu, kromozom sayısı analizi, bitki kimyası ve enzimlerin ve diğer proteinlerin yapısı ve işlevi dahil olmak üzere yeni teknikler geliştirildi. 20. yüzyılın son yirmi yılında botanikçiler, bitkileri daha doğru bir şekilde sınıflandırmak için genomik, proteomik ve DNA dizileri de dahil olmak üzere moleküler genetik analiz tekniklerinden yararlandılar.

Modern botanik, bilim ve teknolojinin diğer pek çok alanından gelen katkı ve anlayışları içeren geniş, çok disiplinli bir konudur. Araştırma konuları arasında bitki yapısı, büyüme ve farklılaşma, üreme, biyokimya ve birincil metabolizma, kimyasal ürünler, gelişme, hastalıklar, evrimsel ilişkiler, sistematik ve bitki taksonomisi çalışmaları yer almaktadır. 21. yüzyıl bitki bilimindeki baskın temalar, bitki hücrelerinin ve dokularının farklılaşması sırasında gen ifadesinin mekanizmalarını ve kontrolünü inceleyen moleküler genetik ve epigenetiktir.

Botanik araştırmaların, temel gıda maddeleri, kereste, yağ, kauçuk, lif ve ilaçlar gibi malzemelerin sağlanmasında, modern bahçecilikte, tarımda ve ormancılıkta, bitki çoğaltmada, yetiştirmede ve genetik modifikasyonda, inşaat ve inşaat için kimyasalların ve hammaddelerin sentezinde, enerji üretimi, çevre yönetimi ve biyolojik çeşitliliğin korunması gibi alanlarda çeşitli uygulamaları vardır.


(a) Endonezya'ya özgü bir tür olan Myristica fragrans'ın meyvesi, koyu kahverengi hindistan cevizi ve çevreleyen kırmızı aril olmak üzere iki değerli baharatın kaynağıdır. (b) bitki fizyolojisi içindeki temel çalışma alanlarından beşi

(a) Pirinç bitkisi Oryza sativa'nın köklerinin, gövdelerinin, yapraklarının ve çiçeklerinin morfolojisini gösteren on dokuzuncu yüzyıldan kalma bir illüstrasyon, (b) 'tipik' bir eudicot diyagramı, en yaygın bitki türü (tüm bitki türlerinin beşte üçü); ancak hiçbir bitki aslında tam olarak buna benzemez

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Botany

29 temmuz 2024

 

GERİ (biyoloji)